Srbija i Crna Gora i sve zemlje regiona su mala tržišta za današnje kriterijume globalnog poslovanja zbog čega je njihov interes da region kao cjelina postane atraktivniji u privlačenju stranih direktnih investicija. To je od ključnog značaja za region sa aspekta privrednog rasta, otvaranja novih radnih mjesta, transfera know-how i tehnološkog unapređenja.
To je u intervjuu za Vijesti” kazala predsjednica Odbor za privredu, regionalni razvoj, trgovinu, turizam i energetiku u Skupštini Srbije Aleksandra Tomić.
Predstavnici zakonodavne vlasti Srbije krajem prošle sedmice u Podgorici su imali sastanak sa kolegama iz crnogorskog odbora za ekonomiju, finansije i budžet gdje su se dogovorili da će sa svojim vladama i centralnim bankama pokrenuti aktivnosti kako bi se prevazišli problemi u međusobnim plaćanjima dviju država.
Koja rješenje predlažete za uspostavljanje direktnog platnog prometa između dvije zemlje?
Srbija je zainteresovana da se ponovo ispita mogućnost za uspostavljanje direktnog platnog prometa sa Crnom Gorom jer bi se to pozitivno odrazilo na nivo međusobne robne razmjene.
Platni promet i dalje se obavlja preko inokorespondentnih stranih banaka, što značajno povećava troškove poslovanja. Za direktni platni promet ranije bile su zainteresovane samo dvije od jedanaest poslovnih banaka u Crnoj Gori, ali su i one odustale od takvog načina plaćanja.
Prema navodima Centralne banke Crne Gore (CBCG), oni „nemaju zakonski osnov” da bankama nametnu obavezu korišćenja direktnog platnog prometa sa inostranstvom jer se pristupanje tom načinu plaćanja zasniva na principu dobrovoljnosti. Na osnovu ovih podataka razumljivo je zašto kod banaka u Crnoj Gori ne postoji interes. Ali, CBCG bi trebalo da pronađe način da se ti problemi prevaziđu jer to košta firme iz Srbije između osam i devet miliona godišnje.
Koji su ključni projekti na kojima bi trebalo da sarađuju Crna Gora i Srbija, a od kojih bi imali koristi građani i privrednici dviju država?
Jačanje ekonomske i političke saradnje između dvije države (ali i između ostalih zemalja regiona), uz sprovođenje neophodnih unutrašnjih reformi od ključnog je značaja za bolje pozicioniranje regiona jugoistočne Evrope na mapama potencijalnih investitora.
Pojedinačno ta saradnja može da se ostvari kroz saradnju zemalja Centralne i istočne Evrope (CEIZ) sa Kinom čija je Vlada ustanovila Razvojni fond od 10 milijardi dolara za zemlje CIEZ-a.
Na trećem samitu Kine i CIEZ-a koji se održava u Beogradu Crna Gora će prezentovati projekat jadransko-jonskog puta, željezničkog koridora prema Srbiji i modernizaciju Luke Bar. Potencijalno interesantne investicije za srpske kompanije su Luka Bar, rekonstrukcija pruge Beograd-Bar, izgradnja Koridora 11, prodaja Instituta „Simo Milošević” u Igalu, Plantaže...
Tu je i izgradnju autoputa Bar-Boljare (mogućnosti za građevinske firme iz Srbije da učestvuju u izvođenju radova), kao i nastavak izgradnje turističkih kapaciteta (šansa za firme iz Srbije da učestvuju u izgradnji i opremanju hotela).
Sivu ekonomiju smanjuju na nivo kao u EU
Antikrizne mjere u planiranim budžetima dviju država za narednu godinu su donekle slične. Nedostaje li politička volja da se naplate poreska dugovanja?
Srbija je donijela političku odluku da sprovede ekonomske reforme na čelu sa premijerom Aleksandrom Vučicem. Za to je dobila povjerenje građana na izborima u martu ove godine. Od tada su doneseni reformski zakoni o radu, privatizaciji, stečaju i planiranju i izgradnji. U vrijeme tog velikog posla Srbija je bila suočena sa velikim poplavama koje su prema međunarodnim procjenama obima 1,6 milijarde eura. Rebalansom budžeta za ovu godinu u oktobru usvojene su mjere štednje i smanjenje penzija iznad 25 hiljada dinara (što obuhvata 39 odsto penzionera) do 10 odsto i plate u javnom sektoru. Rezultat tih napora je potpisivanje trogodišnjeg aranžmana sa MMF-om 20. novembra.
Donijeli ismo političku odluku da porez moraju svi da plaćaju. Jakom finansijskom kontrolom i reorganizacijom Poreske uprave koja je u toku, uspjeli smo da vidimo da ta politika daje rezultate. Prvi put imamo maksimalnu naplatu poreza u posljednjem kvartalu ove godine, a takvim tempom, Srbija će uspostaviti nivo sive ekonomije u 2015. godini, isti kao što je u EU.
Bonus video:
