Kroz razgovor sa profesoricom srpskog jezika i književnosti Maricom Nikitović, autorka Gordana S. Janjušević Leković predstavila je hercegnovskoj publici u Kući nobelovca Iva Andrića svoju knjigu „Sumatraizam u jeziku Miloša Crnjanskog“, prenosi Radio-televizija Herceg Novi. Djelo je nastalo iz njene doktorske disertacije odbranjene na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu 2013. godine, a kasnije prilagođene za objavljivanje.
Knjiga donosi lingvistički i stilistički pogled na književno stvaralaštvo jednog od najznačajnijih srpskih i jugoslovenskih pisaca. Autorka pokazuje kako izbor jezičkih sredstava i stilskih postupaka na svim sintaksičkim nivoima – uključujući i nadrečeničnu cjelinu, odnosno sintaksu teksta – korespondira sa poetikom sumatraizma Miloša Crnjanskog.
U uvodnom dijelu knjige dat je pregled poezije i proze Crnjanskog, dok centralni dio čini analiza strukture umjetničkog teksta.
„Polazeći od Lotmanove podjele na sintagmatski i paradigmatski princip, istražujemo prozaizaciju stiha i poetizaciju proze u djelu Crnjanskog. Strukturni princip teksta i paradigmatski princip poezije preovlađuju u njegovom opusu“, istakla je autorka.
Janjušević Leković je naglasila da Crnjanski do svoje poetike sumatraizma, osjećaja sveopšte povezanosti svijeta, dolazi preko ekspresionizma sa elementima nadrealizma i drugih „izama“ epohe. Tema knjige jeste upravo jezička manifestacija sumatraizma i njegovo preplitanje sa filozofijom i poetikom autora.
„Crnjanski odbacuje prezumpciju vezanosti stiha i zadržava prezumpciju raščlanjivanja. Dokazuje da poezija nije nužno vezana za formu, već za unutrašnju strukturu i ritam teksta“, navela je autorka, osvrćući se i na teorijske stavove Lotmana i Janikijevića.
Tokom promocije, autorka je čitanjem ključnih poglavlja i analizom Crnjanskog približila publici svoj istraživački rad, otkrivajući složenost jezičkih i stilskih izbora velikog pisca.
Knjiga „Sumatraizam u jeziku Miloša Crnjanskog“ tako postaje dragocjen doprinos proučavanju književnog jezika i poetike, potvrđujući neiscrpnu vrijednost stvaralaštva Miloša Crnjanskog.
Bonus video:
