Političke partije imaju jak uticaj na Državnu izbornu komisiju (DIK), zbog načina izbora članova, pa je teško očekivati da ta institucija bude nepristrasna u rješavanju žalbi na regularnost izbora, smatra direktor Centra za monitoring (CEMI) Zlatko Vujović.
Vujović smatra da bi opozicija, nakon dugogodišnjeg odlaganja usvajanja zakona kojim se profesionalizuje DIK, već danas mogla ponovo shvatiti koliko je uticaj vladajućih partija na konačne odluke te institucije.
"Profesionalizaciji Državne komisije protivili su se ne samo ljudi iz vlasti nego i iz dijela opozicije, jer su bili pri stavu da DIK mora da bude tijelo pod kontrolom partija. Upravo ovakve stvari koje imamo sada opominju nas da u ovakvom sitaucijama ne možemo očekivati nepristrasne i u potpunosti profesionalne odluke", kazao je Vujović.
Vujović ocjenjuje da se postojeći sistem pokazao u potpunosti neodrživ, jer kada nešto postane sporno članovi DIK-a glasaju po svojoj partijskog opredijeljenosti:
"I tu više nema govora o profesionalizmu".
Zlatko Vujović
Iako je prije tri godine Vladinim akcionim planom za sprovođenje borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala bilo najavljeno donošenje Zakona o Državnoj izbornoj komisiji, ta institucija još djeluje prema Zakonu o izboru poslanika i odbornika.
Prema izbornom zakonu članove komisije delegiraju političke partije, na osnovu zastupljenosti u parlamentu, a listu kandidata određuje skupštinski administrativni odbor u kojem vladajuća koalicija ima većinu. Na isti način formirane su i opštinske izborne komisije, na osnovu partijske zastupljenosti u lokalnim parlamentima.
Komisija ima predsjednika, sekretara i devet članova, od kojih je pet iz vladajuće koalicije. Po istom reciprotitetu izabrani su i zamjenici članova DIK.
SDP u Državnoj komisiji predstavlja Hakija Lješnanin, a njegov zamjenik je Goran Miranović, obojica članovi Glavnog odbora SDP-a
Uz predsjednika iz redova najjače parlamentarne partije je i zamjenica Slavka Maraš, koja je jedno vrijeme bila sekretar Skupštine Glavnog grada, javnosti poznata po tome što se u ime Miomira Mugoše često sukobljavala sa SDP.
Za člana komisije DPS je predložila i Radmilu Šturanović, suprugu generalnog sekretara Vlade i funkcionera vladajuće partije Žarka Šturanovića. Tu partiju u Komisiji predstavlja i pomoćnica ministara pravde Branka Lakočević, koja je i članica savjeta za praćenje sprovođenja izbornog programa DPS-a, kao i Ljiljana Radonjić.
Njihove zamjene u DIK su funkcioner DPS-a iz Pljevalja Tarik Gadžović, Goranka Vučinić koja je zaposlena kao sekretar administrativnog odbora u Skupštini, kao i Dragana Ranitović koja radi kao pomoćnica generalnog sekretara Vlade.
Da Komisiju treba djelimično profesionalizovati ukazivali su i iz OEBS/ODIHR i Venecijanske komisije, na osnovu ranijih preporuka
Predstavnik Bošnjačke stranke je Safet Adrović, dok mu je zamjenik Adem Miljuš, bivši glavni administrator POpštine Plav i odbornik BS.
Manjinske partije u DIK predstavljaju Hajrulah Hajdari iz Demokratskog saveza Mehmeta Bardhija, dok mu je zamjena Pavle Pasković iz Hrvatske građanske inicijative (HGI).
Vujović smatra da se sistem, prema kome se članovi DIK biraju nakon što ih delegiraju političke partije, pokazao neodrživim i da ga treba mijenjati.
Koliko je partijama važan uticaj u DIK pokazala je i skupštinska rasprava tokom imenovanja sekretara DIK, zbog koje je došlo do otvorenog sukoba u opoziciji
I EK u svojim izvještajima o napretku ukazala je na potrebu profesionalizacije DIK-a.
Iako je to podrazumijevalo donošenje posebnog zakona o DIK, i pored formiranja vladine radne grupe, u čiji je rad bio uključen i civilni sektor, taj pravni akt ni danas nije završen.
Vujović smatra da za to nema volje u partijama, navodeći da članove DIK birati po stručnosti.
"Postojeći sistem se pokazao u potpunosti neodrživ, jer DIK čine samo predstavnici partija. Ovako, kada nešto postane sporno članovi DIK-a glasaju po svojoj partijskog opredijeljenosti i tu više nema govora o profesionalizmu", tvrdi Vujović.
SNP i DF ratovali zbog sekretara DIK-a
Koliko je partijama važan uticaj u DIK pokazala je i skupštinska rasprava tokom imenovanja sekretara DIK, zbog koje je došlo do otvorenog sukoba u opoziciji.
Nakon odluke parlamenta da na to mjesto imenuje Milisava Ćorića iz SNP-a, predstavnici Demokratskog fronta tražili su da tu funkciju pokriva Veljo Čađenović iz Nove.
Nakon što je vladajuća većina konstatovala da to mjesto pripada SNP-u kao “najjačoj opozicionoj partiji”, iz Fronta su optužili kolege iz te stranke da preuzimaju tu funkciju uz pomoć vlasti, iako im zakonoski ne pripada.
Uz Ćorića i Čađenovića, opozicija u DIK ima još dva člana- bivšeg odbornika SNP-a Borislava Globarevića i Milana Radulovića iz Pozitivne Crne Gore. Njihove zamjene su Đorđije Ulićević, član statutarne komisije SNP-a, Dražen Medojević iz Pokreta za promjene (PzP) i Boris Ćosović.
Galerija
Bonus video:
