Crnogorska opozicija biračima treba da predstavi potpuno redizajniranu političku ponudu, jer prošli izborni neuspjesi jasno govore da sa ovim potencijalom i ponudom ne može ugroziti pozicije vladajuće koalicije, smatra Predsjednik Upravnog odbora Centra za monitoring, Zlatko Vujović.On je kazao da je osnovno pitanje uoči narednih parlamentarnih izbora da li će Demokratska partija socijalista (DPS) i Socijaldemokratska partija (SDP) nastupiti zajedno ili samostalno. „Naravno, još je važnije da li će u slučaju eventualnog opozicionog poraza biti potrebna koalicija ili će DPS sam ili sa nekim manjim partijama moći da formira Vladu bez SDP-a“, rekao je Vujović agenciji MINA. Prema njegovim riječima, sva istraživanja govore da bi, i pored pada povjerenja u državne institucije i jačanja ekonomskog i socijalnog nezadovoljstva, DPS i SDP opet na izborima osvojili apsolutnu većinu.
Kriza nije dovoljnaVujović je podsjetio da ima dosta do izbora i da je rano izvlačiti zaključke, ali je dodao da kriza neće biti dovoljna da učini šanse opozicije za pobjedom realnim.
Vujović je naveo da, od pada režima Slobodana Miloševića, političko okruženje postaje sve više fer
„Opozicija treba da ispred birača stane sa potpuno redizajniranom političkom ponudom, jer prošli izborni neuspjesi jasno govore da sa ovim potencijalom i ponudom ne može ugroziti pozicije vladajuće koalicije“, ocijenio je on.Vujović je naveo da, od pada režima Slobodana Miloševića, političko okruženje postaje sve više fer, pa su i šanse opozicije za pobjedu nad liderom DPS-a Milom Đukanovićem postale veće. „U nekim periodima opozicija je imala jaku podršku centara iz Srbije, bila dio savezne vlasti, snažno podržana od dijela međunarodne zajednice, pa čak u jednom, istina kratkom, periodu imala i većinu u parlamentu. Sve te prilike nijesu pomogle opoziciji da dođe na vlast“, precizirao je on.
Kako je kazao, nakon referenduma i kratkotrajnog uzleta Pokreta za promjene, opozicija ostaje zarobljena u identitetskom okviru, najvećim dijelom i dalje pod uticajem Srpske pravoslavne crkve i nekih beogradskih krugova.
Pozitivna otvorena ka svimaVujović je dodao da se najveći dio opozicije nije transformisao, čime je smanjio sebi šanse na uspjeh, navodeći da njene šanse ugrozi vladajuću koaliciju postoje samo ukoliko zatvori identitetska pitanja. „Umjesto toga, u taj okvir se uklopio i PzP, tako da se time opozicione šanse dodatno smanjuju, ali sa druge strane otvaraju prostor novim partijama koje se ne uklapaju u identitetski okvir koji nude tri vodeće opozicione partije“, smatra on.
Pozitivna Crna Gora šire postavlja svoju ciljnu grupu birača, pokušavajući da dopre ne samo do suverenističkih apstinenata, već i unionističkih
Teško je, smatra Vujović, iz ove perspektive procijeniti kolike su šanse novih partija na crnogorskoj političkoj sceni da postignu uspjeh, pri čemu je očigledno da se njihove ciljane grupe jednim većim dijelom preklapaju. Kako je rekao, veći broj analiza je pokazao da postoji veliki rezervoar opozicionih glasova među pripadnicima suverenističke političke orijentacije, te da oni uglavnom završavaju kao apstinenti, odnosno djelimično kao glasovi vladajuće koalicije. “Nezadovoljstvo socijalnim i ekonomskim stanjem, a nespremnost da se podrže opozicione partije koje su se približno ujednačile kada je riječ o identitetskim pitanjima, trebalo je artikulisati kroz jednu novu političku ponudu, odnosno nove političke partije”, pojasnio je Vujović. Prema njegovim riječima, nove dvije političke partije se razlikuju, prije svega što se Pravedna Crna Gora jasno usmjerava ka suverenističkim biračima, dok Pozitivna Crna Gora šire postavlja svoju ciljnu grupu birača, pokušavajući da dopre ne samo do suverenističkih apstinenata, već i unionističkih odnosno i do birača ostalih partija.
Harizma se i izgrađujeGovoreći o harizmi partijskog lidera kao preduslovu političkog uspjeha, Vujović je kazao da harizma nije nešto sa čime se čovjek isključivo rađa, već da je nešto što se i izgrađuje. “Teško možemo reći da su neki izrazito harizmatski lideri na balkanskim područjima to bili čim su izašli na političku scenu. Vremenom su je izgrađivali”, smatra on. Vujović je ipak naveo da harizma ne treba da bude mjera političkog uspjeha. Kako je kazao, ne zanemarujući značaj harizme, koja je nekad veoma dobrodošla, da bi se unapređivao politički proces u Crnoj Gori potrebno nam je sve više programskih, a manje harizmatskih i klijentelističkih elemenata političkih partija.
Vujović je ipak naveo da harizma ne treba da bude mjera političkog uspjeha
“Potrebno je da se za partije opredjeljujemo po programima, odnosno po onom što nude, odnosno onom što ispune. Potrebni su nam racionalni birači, koji biraju one koji im donose bolje. Iracionalan pristup birača, gotovo uvijek vodi pogrešnom izboru”, ocijenio je Vujović. Komenatrišući proteste protiv Vlade, koje organizuju MANS, Unija slobodnih sindikata i studenti, Vujović je rekao da bi njihov mogući uticaj ograničio na dimenziju povećanja participacije birača, odnosno dodatnog podsticaja da glasaju onima koji su apstinirali na prethodnim ili razmišljaju da to urade na ovim izborima. “Znači efekte ovih protesta bih ograničio na efekte takozvane GOTV /Get Out To Vote/ kampanje, odnosno Izađi i glasaj. Te kampanje su se sprovodile i u drugim zemljama, te ne vidim ništa novo u tome. Veća participacija daje, do određene mjere, veće šanse opozicionim partijama”, zaključio je on.
Bonus video:
