Agencija za sprečavanje korupcije (ASK) proglasila je poslovnom tajnom podatke o prihodima i rashodima političkih partija sa žiro-računa korišćenih za finansiranje kampanja za parlamentarne i predsjedničke izbore 2016. i 2018. godine.
“Ovakva odluka ASK je direktan doprinos dodatnom smanjenju povjerenja građana u izborni proces, ali prije svega otvara ogroman prostor da političke partije nastave sa korupcionaškom praksom, kako u prikupljanju sredstava za izbore, tako i sa njihovim trošenjem... U Crnoj Gori, političke partije imaju ASK i Sretena Radonjića koji je na braniku njihovih crnih fondova i političke korupcije”, kazao je za “Vijesti” zamjenik izvršnog direktora Mreže za afirmaciju nevladnog sektora (MANS) Dejan Milovac.
On je ocijenio da zato ne čude ocjene Evropske komisije (EK) o radu ASK-a date u posljednjem, ali i u prethodnim izvještajima o napretku Crne Gore i kontinurana zabrinutost zbog nedostatka opipljivih rezultata.
EK, između ostalog, konstatuje da postoje izazovi koji se tiču i nezavisnosti ASK i da su njeni rezultati na polju nadzora finansiranja političkih partija - ograničeni.
Partije dostavljaju ASK-u izvještaje o prihodima i troškovima kampanja koje ta institucija, shodno Zakonu o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja, objavljuje na svom sajtu.
Pored toga, sve partije su dužne da ASK-u dostave i izvode sa žiro-računa koji su korišćeni za finansiranje kampanja, a ti podaci bi morali da se poklope sa informacijama datim u finansijskim izvještajima.
To znači da su podaci o prihodima i rashodima, u formi izvještaja partija, nesporno javni, ali je iste te informacije, sadržane u izvodu iz bankarskih računa, ASK proglasila poslovnom tajnom.
“Potpuno je besmisleno finansije političkih partija, naročito onaj dio koji se odnosi na izborne kampanje plaćene milionima eura našeg novca, proglašavati za poslovnu tajnu. Ovo predstavlja ništa drugo do pokušaj da se onemogući bilo kakva građanska kontrola finansiranja političkih partija i njihovih kampanja, a kompletna provjere svede na ono što uradi Agencija, koja je do sada zbog neskrivenog političkog uticaja proizvela više problema nego rješenja”, kaže Milovac.
Zakon o finansiranju političkih partija predviđa da se one većinski finansiraju od novca građana, dok odredbe Zakona o slobodnom pristupu informacijama (SPI) propisuju da postoji pravo javnosti i na pristup informacijama o pravnom licu čiji se rad većim dijelom finansira iz javnih prihoda.
Iz MANS-a ističu da je Agencija za slobodan pristup informacijama poništila rješenje ASK tek nakon godinu dana od podnošenja žalbe, iako ima zakonski rok od 15 dana
Iz MANS-a ističu da je Agencija za slobodan pristup informacijama poništila rješenje ASK tek nakon godinu dana od podnošenja žalbe, iako ima zakonski rok od 15 dana, pri čemu je kao jedini razlog navela da nije sproveden test štetnosti.
ASK je i novim rješenjem zabranila pristup informacijama jer predstavljaju bankarsku, odnosno poslovnu tajnu, kao i zbog zaštite privatnosti fizičkih lica koja su donirala političke partije.
Iz te institucije su naveli da su izvršili test štetnosti i utvrdili da bi objavljivanje informacija predstavljalo “povredu propisa kojima je regulisan način postupanja sa podacima o uplatama i isplatama sa transakcionih računa“, stoji u rješenju u koje su “Vijesti” imale uvid.
Pritom se pozivaju na poslovnu tajnu propisanu Zakonom o bankama i Zakonom o Centralnoj banci. ASK zaključuje da odbija pristup informacijama jer postoje štetne posljedice od njihovog objavljivanja i ne postoji preovlađujući javni interes da budu objavljene i dodaje „s obzirom na to da su podaci o uplatama i isplatama političkom subjektu u izbornoj kampanji javni podaci...“
“Dakle, i sama Agencija ne spori da su ti podaci, u formatu koji je objavljen na njihovom sajtu, javni, ali ih ipak proglašava tajnim”, ukazuje Milovac.
Pored toga, ASK tvrdi da bi objavljivanje podataka o donacijama partijama predstavljalo veću obradu ličnih podataka od propisane, jer su ti podaci objavljeni na njihovom sajtu.
Milovac dodaje da ta institucija istovremeno “zanemaruje činjenicu da su nezakonite donacije političkim partijama predmet istraga tužilaštva i sudskih postupaka upravo na osnovu informacija koje su objavile nevladine organizacije i mediji, a ne Agencije”.
“Dakle, Agencija je bila dužna da sprovede i test javnog interesa i utvrdi da ti podaci mogu doprinijeti otkrivanju korupcije i kršenja zakona. Samim tim je mnogo veće pravo javnosti da zna kako se finansiranju izborne kampanje, od eventualne povrede privatnosti davaoci priloga zbog dodatne obrade njihovih podataka, posebno zato što su te informacije javno dostupne shodno Zakonu o finansiranju političkih partija”, navodi Milovac.
On je ocijenio da zbog svega toga izmjene Zakona o SPI, koje su u toku, moraju obezbijediti da se potpuno eliminiše mogućnost da se bilo koja državna institucija može sakriti iza njega u pokušajima da opravda svoju netransparentnost.
Bonus video:
