Formiranje tehničke vlade, koju traži opozicija, nema opravdanje u Ustavu, političkoj teoriji i praksi parlamentarnog sistema, smatra poslanik Demokratske partije socijalista (DPS) Dragutin Papović.
On je podsjetio da se, prema odredbama Ustava Crne Gore, nakon parlamentarnih izbora formira Skupština, u kojoj se potom formira većina iz koje se izdvoji kandidat za sastav Vlade.
Kako je kazao, predsjednik države, nakon obavljenih konsultacija sa predstavnicima partija zastupljenih u Skupštini, za mandatara za sastav Vlade predlaže kandidata koji ima dokaz da ga podržava skupštinska većina, a mandatar u Skupštini predlaže program i sastav Vlade, nakon čega Skupština bira Vladu.
„To je način izbora Vlade u crnogorskom i u gotovo svim parlamentarnim sistemima. Tako se dolazi do ustavne, zakonske, legitimne i, može se reći, „redovne“ Vlade“, navodi se u autorskom tekstu Papovića.
On je pojasnio da, pored „redovne“, u političkoj teoriji i praksi postoje i tri vrste „vanredne“ Vlade - manjinska, prelazna i tehnička.
„Manjinska Vlada se formira ako nakon izbora i formiranja Skupštine ne može da se izdvoji parlamentarna većina. Tada obično najjača politička partija traži podršku neke opozicione partije koja će obezbijediti podršku njenoj manjinskoj Vladi“, kazao je Papović.
Ta podrška se, dodao je on, najčešće daje za kraći period, ili dok se obavi konkretni zadatak - izglasavanje budžeta, usvajanje nekog presudnog zakona ili odluke.
Papović je podsjetio da je u Crnoj Gori samo jednom došlo do formiranja manjinske Vlade, nakon izbora 2001. godine, kada je Liberalni savez podržao manjinsku i koalicionu vladu DPS-a.
On je kazao da je drugi oblik „vanredne“ Vlade prelazna, koja se najčešće formira nakon političkih prevrata i revolucija, ili kada se u ratnoj ili vanrednoj situaciji uruše i pravno-politički poredak i vlast.
Prema njegovim riječima, zadatak takve Vlade je da obezbijedi tranziciju iz prethodnog u novi pravno-politički sistem.
Kako je kazao Papović, treći oblik „vanredne“ Vlade je tehnička, i ona nastaje kada se u Skupštini izglasa nepovjerenje Vladi ili kada premijer podnese ostavku.
Tu situaciju je, naveo je on, predvidio i crnogorski Ustav.
„Ako se imaju u vidu ove elementarne odredbe o formiranju, radu i vrstama Vlade u parlamentarnom sistemu, onda je jasno da u aktuelnoj crnogorskoj političkoj situaciji nema ni jednog uslova za formiranje manjinske, prelazne ili tehničke Vlade“, istakao je Papović.
On smatra da zahtjev opozicije nema rezon u teoriji, praksi ni u pravnim propisima.
„Aktuelnu crnogorsku Vladu podržava parlamentarna većina, a Skupština je u zakonskom mandatu. Nije bilo rata, revolucije i urušavanja političkog i pravnog poretka. U Skupštini nije izglasano nepovjerenje Vladi. Premijer nije podnio ostavku, a budžet je predložen i usvojen u zakonskom roku“, naveo je Papović.
Prema njegovim riječima, opozicija je ovom inicijativom pokazala i političko neznanje.
„Politička teorija i praksa pokazuju da je tehnička Vlada ona kojoj je izglasano nepovjerenje u Skuštini ili je podnijela ostavku, dok crnogorska opozicija i „eksperti“ iz NVO tehničku Vladu definišu kao improvizovanu političku kombinaciju koju čini po trećina ministara iz redova vlasti, opozicije i NVO“, kazao je Papović.
On je kazao da je takva „politička fantazija“ nezabilježena.
„Istina je da postoji neslavni presedan ili crnogorski politički izum iz 2016. godine kada je formirana Vlada „izbornog povjerenja“. U njenom formiranju se pošlo od eksperimentalne ideje da će se tako pojačati povjerenje u izborni proces“, rekao je Papović.
Ideja, kako je naveo, nije ostvarena zbog opstrukcije opozicije, ali je ostvarena šteta jer je legitimisano eksperimentisanje sa pravno-političkim sistemom, odnosno sa ustavnim načinom formiranja i rada Vlade.
On smatra da bi trebalo odlučno odbaciti zahtjev opozicije za formiranjem tehničke Vlade.
„Pri tome ne treba strahovati od prijetnji opozicije da će u suprotnom bojkotovati naredne izbore. To je blefiranje. No, i u slučaju da se opozicija zaista odluči za bojkot, ona će biti jedini gubitnik. To pokazuje i njen bojkot Skupštine“, kazao je Papović.
Prema njegovim riječima, parlamentarna većina ima zadatak da spriječi svaki pokušaj pravno-političkih eksperimentisanja.
Izborno zakonodavstvo bi, smatra Papović, trebalo poboljšati u skladu sa preporukama relevantnih međunarodnih institucija, ali i u skladu sa crnogorskim pravnim poretkom.
„Parlamentarna većina bi trebalo da uradi sve što može u okviru institucija kako bi se u skladu sa demokratskom procedurom organizovali sljedeći izbori, pa ko hoće neka učestvuje, a ko neće neka se sprema za vanparlamentarni status“, zaključio je Papović.
Bonus video:
