Ustoličenje mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija na Cetinju produbilo je krizu vlasti, ali i dovelo do približavanja dojučerašnjih političkih suparnika - premijera Zdravka Krivokapića i Demokratskog fronta (DF).
To se zaključuje iz posljednjih saopštenja vladajućih partija i ocjena poznavalaca političkih prilika u državi.
Zasad nema naznaka da li će biti nastavljeni razgovori unutar vladajuće većine, kao ni da li će biti pregovora između vlasti i opozicije.”Vijestima” su iz Delegacije EU i Ambasade SAD u Podgorici saopštili da su spremni da podrže pokretanje političkog dijaloga između vladajućih i opozicionih partija.
Kriza vlasti dodatno je produbljena zbog različitih pogleda u Vladi i vladajućim strankama na Joanikijevu intronizaciji na Cetinju, koja je, na kraju, uprkos velikim bezbjednosnim rizicima, završena.
Noć uoči ustoličenja iz Demokratske Crne Gore saopšteno je da će rukovodstvo bezbjednosnog sektora snositi odgovornost ako taj vjerski obred ne bude održan na Cetinju. Nakon intronizacije, lideri DF-a su saopštili da ih je premijer Krivokapić ranije tog dana pozvao na sastanak i obavijestio “da je u toku državni udar”. Oni su kazali da je prilikom ustoličenja “napravljen niz propusta”, i da odgovorni u Vladi i policiji moraju da snose posljedice.
Povezani članci
Sumnje da su dojučerašnji politički suparnici - DF i Krivokapić - postali partneri, podgrijala je i vijest koju je objavio CDT kome je zatraženo da se hitno izjasne o nacrtu zakona o popisu, zbog čega su otkazali učešće u radu Savjeta statističkog sistema. Krivokapić je prije mjesec dana saopštio da je teško očekivati da će se popis održati ove godine, nakon čega je DF zaprijetio rušenjem Vlade.
Spekuliše se da bi nacrt zakona o popisu mogao da bude usvojen na prvoj narednoj sjedni Vlade.
Izvršna direktorica Centra za građansko obrazovanje (CGO), Daliborka Uljarević, kazala je “Vijestima” da je Krivokapićev poziv liderima DF-a na sastanak uoči ustoličenja, znak da dolazi do njihovog približavanja.
”Dopuštajući partijsku raspodjelu po dubini, Krivokapić je već u sistemu izgubio dio uticaja, a jasno je svakom da se ništa ne bi pitao u Vladi u kojoj bi bio DF, te da bi to vodilo i promjeni spoljnopolitičkih prioriteta”, ističe ona.
Ona ocjenjuje da je interes DF-a i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića - koji im daje podršku - da taj politički savez uđe u rekonstruisanu Vladu: “Kako bi preuzeo sektore za koje su odavno izrazili interesovanje i kako bi iz tih pozicija onda cijenili da li im se više isplate brzi vanredni izbori ili korišćenje mehanizama vlasti u pripremi sljedećih izbora”.
Upitana kako zahtjevi DF-a za smjenama čelnika MUP-a i UP-a mogu uticati na buduće odnose u vlasti, Uljarevićeva odgovara da bi sve vladajuće partije trebalo jasno da se izjasne o tome. To bi, prema njenim riječima, bilo korisno i međunarodnim akterima.
”DPS je suštinski izgubio međunarodnu podršku kad je nezakonito smijenio Andrijanu Kadiju, Vladana Mićunovića i Aleksandra Mirkovića u RTCG-u. Po mom sudu, tu crvenu liniju - gubitka razumijevanja zapadnih partnera - Krivokapić i njegova Vlada prelaze ako smijene Brđanina. Jednostavno, postoje kapi koje preliju čašu, a ovo je ta kap u slučaju ove Vlade”, naglašava ona.
Sagovornica kaže da bi smjenama Sekulovića i Brđanina - a posebno direktora UP-a, koji je, prema njenim riječima, incidentan primjer meritornog zapošljavanja u Vladi - ta Vlada bi poslala veoma lošu poruku EU.
”Ali ne samo EU, nego i Velikoj Britaniji i SAD koji su vrlo zainteresovani za napredak u ovom sektoru. Jedini napredak koji Evropska komisija u nastupajućem godišnjem izvještaju može notirati u oblasti vladavine prava, odnosi se na uspjehe rukovodstva MUP-a i UP-a u borbi protiv organizovanog kriminala”, podvlači Uljarevićeva, dodajući da bi za crnogorsko društvo bilo ljekovitije kad bi se utvrdila odgovornost političara koji su doveli do toga da se na ulici prelamaju ovakva osjetljiva pitanja i koji su teret njihovog razrešenja prebacili kao vruć kesten na policijsko-operativni nivo.
O ustoličenju su prethodna dva dana najviše polemisali Demokrate i GP URA, koji su u sukobu otkad je lider URE i vicepremijer Dritan Abazović optužio stranku Alekse Bečića da opstruira promjene u tužilaštvu.
Iz Demokrata su “Vijestima” kazali da se ne prepucavaju s GP URA, već da odgovaraju na Abazovićeve napada i napade “od strane određenih medijskih poslenika bliskih GP URA”.
”Dužni smo građanima da saopštimo istinu i upozorimo javnost na grubu manipulaciju koja se plasira u više medija, a ona glasi da je Abazović osmislio akciju policije na Cetinju, dok je istina sasvim drugačija: Abazović se sve vrijeme zalagao da policija ne interveniše, te da se ustoličenje ne održi na Cetinju”, tvrde oni.
Demokrate kažu da njihovu hipotezu potvrđuje odluka organa te partije, kao i javni istupi potpredsjednika GP URA, koji su pozivali da se ustoličenje ne održi na Cetinju.
“Bili smo frapirani kad smo vidjeli da su nakon što je akcija uspješno i bez posljedica okončana, oni koji su bili protiv krenuli uz pomoć svojih medijslih i drugih pomagala da prisvajaju tuđe zasluge, napadajući mučki i ogavno one koj su bili za akciju i ustoličenje na Cetinju”, naglašavaju iz te partije.
”Vijestima” su iz GP URA takođe saopštili da se ne prepucavaju. Generalni sekretar GP URA, Mileta Radovanić, rekao je da je važno samo iznijeti činjenice i reći, nedvosmisleno i jasno, da nije postojalo političkog senzibiliteta i političke volje da se kompletiraju izmjene u Tužilačkom savjetu (TS).
“Te promjene bi umnogome pomogle procese u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, ali i preduprijedile određna dešavanja. Već imamo određene pomake, a sektor bezbjednosti ostvaruje zavidne rezultate koje primjećuje i međunarodna zajednica”, naglasio je on.
Radovanić ističe da je krajnje vrijeme da se napravi dogovor o izmjenama u TS-u. “Očekujemo reakciju rukovodstva Skupštine i kolega iz parlamentarne većine, da se izađe iz populističke matrice i da konačno krenemo da se bavimo ozbiljnim problemima i suštinskim temama”, zaključuje on.
Iz Demokrata ponavljaju da su njihovi stavovi o izboru članova TS-a iz reda uglednih pravnika jasni - ne dolazi, kažu, u obzir izbor kandidata s partijskom biografijom.
“Tužilaštvo mora biti nezavisno, nepartijsko, profesionalno i da radi isključivo u interesu države Crna Gore i njenih građana. Ostale partije su na potezu - neka predlože nepartijskog kandidata i imamo dogovor za pet minuta”, poručuju oni.
EU i SAD pozivaju na dijalog, vlast i opozicija prebacuju odgovornost
Iz Delegacije EU i Ambasade SAD u Podgorici saopštili su “Vijestima” da su spremni da podrže pokretanje političkog dijaloga između vlasti i opozicije. Iz Delegacije su kazali da će svi nacionalni akteri, koji žele da se uključe u široki međupartijski dijalog i da konkretno djeluju u cilju prevazilaženja podjela, očuvanja stabilnosti i napretka u reformama i pregovorima o članstvu u EU, imati njihovu kontinuiranu podršku.
“Očekujemo od Crne Gore, kao zemlje kandidata koja je značajno napredovala u procesu pristupanja EU, da pokaže sposobnost da pokrene i održi takav dijalog u najboljem interesu njenih građana i evropske budućnosti zemlje”, navode iz Delegacije.
Iz Ambasade SAD kažu da se posvećeni radu sa svima koji podržavaju multietničku, inkluzivnu i demokratsku Crnu Goru, čvrsto ukorijenjenu u zapadnim institucijama.
“Spremni smo da podržimo uspostavljenje konstruktivnog dijaloga, koji bi trebalo da uključi i političke aktere i predstavnike civilnog društva, i pomognemo postizanje konsenzusa za napredovanje Crne Gore na njenom zapadnom putu. Da bi takav dijalog uspio, učesnici bi trebalo da mu pristupe s dobrom namjerom i spremnošću da rade zajedno, što podrazumijeva i spremnost na kompromis, s ciljem izgradnje prosperitetnije i sigurnije Crne Gore. Uspjeh dijaloga zahtijevaće značajnu političku volju i u krajnjem zavisi od građana Crne Gore, a ne partnera iz međunarodne zajednice. Crna Gora ima ponosnu tradiciju međuetničkog sklada i vrijeme je da se nastavi da se gradi na tom nasljeđu kako bi se stvorila svjetlija budućnost za sve građane Crne Gore”, poručuju iz ambasada.
Iz Demokrata kažu da dijalog nema alternativu i da je njihov lider i predsjednik Skupštine Bečić pozvao na razgovore o izboru čelnika pravosuđa.
”Podsjećamo da je opozicija više puta za prethodnu godinu bojkotovala Skupštinu, skupštinske odbore, da su i dalje u bojkotu Odbora za sveoubuhvatnu izbornu reformu, a ako tome dodamo postupanje značajnog dijela opozicije u prethodnih nekoliko nedjelja, jasna nam je namjera i stepen iskrenosti u traganju za rješenjima i o ovim pitanjima”, navode oni.
Iz GP URA kažu da je dijalog uvijek dobar i poželjan, a da je sad čak i neophodan.
”Naša je ruka je pružena svima onima koji žele napredak Crne Gore. Delegaciju EU i države Kvinte vidimo kao istinske partnere na putu demokratizacije našeg društva. Upravo na taj način i tumačimo njihove poruke koje su se mogle čuti prethodnih dana”, naglašava Mileta Radovanić.
Potpredsjednik SNP-a Dragoslav Šćekić, kazao je “Vijestima” - odgovarajući na pitanje da li je moguć dijalog vlasti i opozije - da je opozicija samo deklarativno na evropskom putu, te da sve snage vlasti treba da sjednu i da se dogovore da sačuvaju građanski koncept države i zaustave sve one koji pokušavaju da je destabilizuju.
Iz opozicione Socijaldemokratske partije (SDP) saopštili su da od početka godine pozivaju na najširi dijalog o svim otvorenim pitanjima, ali da nailaze na ćutnju i zatvorena vrata vlasti.
“Da, naravno da je potreban dijalog, ali je to pitanje za vlast koja to očigledno ne želi. I jasno je zašto ne želi - jer im nije cilj jačanje demokratije i evropska Crna Gora, već ispunjavanje političkih naloga DF-a, a to znači Vučića, koji žele poniženi, obezličeni i marionetski provizorijum, odnosno novu Republiku Srpsku na moru”, kazao je “Vijestima” generalni sekretar SDP-a, Ivan Vujović.
Iz Bošnjačke stranke (BS) “Vijestima” su kazali da konstantno pozivaju na smirivanje tenzija i konstruktivan demokratski dijalog između svih političkih subjekata u državi.
“Više puta smo konkretnim primjerom - da li se radilo o glasanju u Skupštini Crne Gore, podršci kadrovskim rješenjima nove vlasti, pozdravljanju i podržavanju brojnih odluka aktuelne vlasti ili nečem sasvim drugom - dokazali da smo konstruktivna partija, otvorena za saradnju. Vjerujemo u mogućnost dijaloga vlasti i opozicije, i ne samo dijaloga već i dogovora o brojnim pitanjima”, poručio je potpredsjednik BS-a, Jasmin Ćorović.
Bonus video:
