Predlog Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata je do sada neviđena centralizacija i svojevrsni atak na Evropsku povelju o lokalnoj samoupravi, Ustav Crne Gore, kao i krovne zakone kojima se uređuju nadležnosti lokalnih samouprava i proces decentralizacije, kazao je lider Demokratske Crne Gore Aleksa Bečić u obraćanju šefu Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, Aivu Oravu.
Kako smatra predsjednik Demokrata, eventualno usvajanje ovog dokumenta bi imalo dramatične posljedice po društvo.
"Ukoliko se usvoji pomenuti Predlog zakona, suštinski će lokalne samouprave biti svedene na nivo mjesnih zajednica, jer će doći do centralizacije nadležnosti, odnosno velika moć će biti skoncentrisana u rukama Vlade i resornog Ministra. Ovim Predlogom zakona ukida se autonomnost jedinica lokalne samouprave - opština, Glavnog grada i Prijestonice – u oblasti planiranja i uređenja prostora izgradnji objekata. Cjelokupna planska dokumenta donosila bi se isključivo na državnom nivou, a nadležno Ministarstvo izdavalo bi urbanističko-tehničke uslove za sve objekte, pa čak i donosilo Program privremenih objekata i izdavalo urbanističke uslove za iste. Navedeno će usloviti veliku koncetraciju moći u rukama jednog čovjeka, nadležnog ministra, što smatram veoma opasnim po buduće procese," navodi u obraćanju Oravu.
Nakon eventualnog usvajanja predloženog zakona, sa pravom se, ističe Bečić postavlja pitanje - zašto uopšte postoje lokalni izbori.
"Zašto građani biraju lokalne vlasti? Zašto su građani dali mandat i povjerenje određenim subjektima da upravljaju procesima na lokalnom nivou, ako im se sada oduzima najveći dio tih nadležnosti?" ističe Bečić.
Nema dileme, smatra on, da usvajanjem pomenutog Predloga zakona, koji je u suprotnosti sa Evropskom poveljom, Ustavom i zakonima, DPS želi da kupi vrijeme kako bi pokušali da rasprodaju preostala prirodna bogatstva, posebno na crnogorskom primorju. Predlog zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata je, dodaje Bečić, odgovor DPS-a na gubitak vlasti u Budvi, Kotoru i Herceg Novom, ali i priznanje straha od gubitka lokalnih izbora u narednom periodu, zaključno sa izborima u Glavnom gradu.
Ustavom Crne Gore, napominje on, jemči se pravo na lokalnu samoupravu, a Ustavom se, takođe, utvrđuje da pravo na lokalnu samoupravu obuhvata pravo građana i organa lokalne samouprave da uređuju i upravljaju određenim javnim i drugim poslovima, na osnovu sopstvene odgovornosti i u intereseu lokalnog stanovništva.
Kako podsjeća, polaznu osnovu za uređivanje ovih odnosa, prihvatanje evropskih standarda i evropskih vrijednosti kada je u pitanju oblast lokalne samouprave svakako predstavlja Evropska povelja o lokalnoj samoupravi, koju je Savjet Evrope donio u Strazburu 1985. godine.
Skupština Crna Gore, dodaje, 2008. godine donijela je Zakon o potvrđivanju Evropske povelje o lokalnoj samoupravi, a potom i Zakon o potvrđivanju dodatnog protokola uz Evropsku povelju o lokalnoj samoupravi o pravu učešća u poslovima lokalnih vlasti, čime su ta dva međunarodna dokumenta postala sastavni dio unutašnjeg pravnog poretka Crne Gore.
"Jasnu orijentaciju za vođenje politike Vlade Crne Gore u oblasti lokalne samouprave predstavljaju načela sadržana u preambuli Evropske povelje, kojima se izražava: da je pravo građana da sudjeluje u vođenju javnih poslova jedan od osnovnih demokratskih principa; da je najneposrednije ostvarivanje ovog prava moguće upravo na lokalnom nivou; da samo lokalne vlasti sa stvarnim odgovornostima mogu da osiguraju upravu koja će biti efikasna i bliska građanima; da je očuvanje i jačanje lokalne samouprave doprinos izgradnji Evrope zasnovane na načelima demokratije i decentralizacije vlasti. Dakle, decentralizacija je nužan proces i osnovni princip Evropske povelje o lokalnoj samoupravi. Taj princip sadržan je i u mnogim dokumentima Vlade Crne Gore," navodi Bečić.
Međutim, u praksi, suprotno Ustavu Crne Gore i navedenim načelima Evropske povelje, smatra lider Demokrata, Vlada Crne Gore već godinama dezavuiše sistem lokalne samouprave, i posebnim zakonima vrši centralizaciju poslova iz nadležnosti lokalne samouprave. Najdrastičniji primjer za to jeste, ističe on, Predlog zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, kojim je izvršena, kako navodi, potpuna centralizacija poslova planiranja prostora i izgradnje objekata, koje je do sada obavljala opština.
"Naime, sistemskim zakonom o lokalnoj samoupravi propisano je da opština, u okviru izvornih nadležnosti, donosi Plan i program razvoja, donosi lokalna planska dokumenta, donosi prostorno-urbanističke i druge planove, donosi Program uređenja prostora. Takođe, sada važećim Zakonom o planiranju prostora i izgradnji objekata utvrđene su brojne izvorne nadležnosti organa jedinice lokalne samouprave kada je u pitanju donošenje lokalnih planskih dokumenata, sprovođenje planskih dokumenata i izgradnja objekata," stoji u obraćanju Oravu.
U postupku utvrđivanja Predloga naznačenog zakona, dodaje Bečić, Vlada je na najgrublji način prekršila odredbe člana 13 Zakona o lokalnoj samoupravi, kojim je propisano: „U pripremi zakona i drugih akata kojima se utvrđuje položaj, prava i obaveze lokalne samouprave, naročito u oblastima utvrđenim ovim zakonom, obezbjeđuje se izjašnjavanje opština“.
"U pripremi Predloga zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, Vlada i nadležno ministarstvo nijesu obezbijedili izjašnjavanje niti ijedne opštine u Crnoj Gori. Zbog istog, ukoliko bi aktuelna većina u Skupštini Crne Gore donijela predloženi Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata, a da prethodno u pripremi zakona nije obezbijeđeno izjašnjavanje opština, dovela bi se u pitanje ustavnost i zakonitost tako donesenog zakona," kazao je Bečić.
Lider Demokrata je u obraćanju šefu Delegacije EU kazao kako smatra da je u interesu svih građana Crne Gore da se Predlog zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata povuče iz skupštinske procedure.
Bonus video:
