Plašljivim suprotstavljanjem politici koalicionog partnera - Nove srpske demokratije (NSD) Andrije Mandića, Pokret Evropa sad (PES) samo dodatno ogoljava svoju nemoć, pa njihove “prijetnje” prvom čoveku Pljevalja Dariju Vranešu (NSD) više liče na pokušaj očuvanja imidža građanske partije, a ne na stvarnu demonstraciju moći - ocjenjuju sagovornici “Vijesti”.
Komentarišući novu polemiku između PES-a i Vraneša, saradnik na programima u Centru za građansko obrazovanje (CGO) Nikola Mirković rekao je da sve što se dešavalo posljednjih godina u Pljevljima, s akcentom na ideološki revizionizam, predstavlja pokaznu vježbu za šire područje, napominjući da je PES sve to oćutao, a za mnoge sporne odluke i glasao.
“Tako da tu saučesničku ulogu PES ne može poništiti, a ovim sporadičnim i plašljivim suprotstavljenjima politici svog koalicionog partnera - samo dodatno ogoljavaju svoju nemoć”, kazao je on “Vijestima”.
Pljevaljski PES je u subotu, nakon informacije o izmjeni putokaza u Pljevljima, saopštio da očekuje od Vraneša da “slijedi dinamiku svog proevropskog rukovodstva (koalicija “Za budućnost Crne Gore”) na putu ubrzanog članstva u EU”, kako ne bi dobio “crveni karton od proevropskog rukovodstva”.
“Ukoliko mu je lakše, može koristiti i putokaz koji je instalirao, jer je na njemu i grad koji je već u Evropskoj uniji”, kazali su.
Lokalna uprava u Pljevljima izmijenila je putokaze u centru grada, pa su umjesto oznaka koje su pokazivale udaljenost od velikih svjetskih metropola, postavljeni putokazi ispisani ćirilicom s udaljenošću od Beograda, Banjaluke, Prizrena i Knina.
Vraneš je “Vijestima” u subotu kazao da je on naložio promjenu putokaza.
Politikolog Miloš Perović, rekao je “Vijestima” da nije siguran da će bilo kakva upozorenja i “kartoni” za Vraneša imati efekta, kao što ni do sad nisu imali za bilo koje međupartijske razmirice unutar vladajuće većine - kako na lokalu, tako i na državnom nivou.
“I sa i bez posljednje situacije, politika koju g. Vraneš vodi je već duže vrijeme jasna i poznata, a PES kao koalicioni partner snosi ne manju odgovornost za pomenuto djelovanje, pa vjerujem da je ovo oglašavanje pokušaj da se isto ne prećuti, ali da se i ništa ne preduzme”, ocijenio je on.
Perović dodaje da to više liči na pokušaj očuvanja imidža građanskog pokreta, a ne na stvarnu demonstraciju moći unutar vladajuće koalicije.
Vlast u Pljevljima čine NSD, čiji je Vraneš funkcioner, Demokratska narodna partija (DNP), PES, Demokrate, Socijalitička narodna partija, Pokret za Pljevlja i Ujedinjena Crna Gora.
Prvi čovjek Pljevalja odgovorio je na “prijetnje” PES-u na Instagramu, poručivši u subotu veče da “zbog njihovih prijetnji neće moći da zaspe”.
“Tačno me raspametiste. Sad ga zaspi majčin sine... Hitamo zajedno brzim koracima ka Briselu, samo moramo preko Knina, grada u EU (Evropska unija). I da se pobratimimo s gradom u EU - Kninom”, napisao je Vraneš.
On tvrdi da su PES-u, od četiri odbornika koja je imao prije dvije godine, ostala dva. Pljevaljski PES formalno je napustio Milomir Drobnjak, u avgustu prošle godine, pa ta partija ima tri odbornika.
Pljevaljski parlament ima 34 odbornika, od čega, od ostalih vladajućih partija, NSD-u pripada deset, DNP-u dva, Demokratama četiri, Pokretu za Pljevlja dva i SNP-u i Ujedinjenoj po jedan. To znači da je i bez PES-a vlast u Pljevljima stabilna.
Iz partije premijera Milojka Spajića Vranešu su “prijetili” i ranije. Tako su 23. decembra prošle godine poručili da neće podržavati lokalnu vlast ako čelnik Pljevalja nastavi s politikom koju trenutno vodi. Vraneš je dan ranije na Instagramu objavio fotografiju uz pjesmu “Sprem’te se, sprem’te četnici”. Na fotografiji su bile i njegove kolege iz Nove srpske demokratije, koja je dio Vlade - predsjednik Opštine Nikšić Marko Kovačević, poslanik Jovan Vučurović i odbornik Nove u SO Pljevlja Dragiša Pivljanin. “Četa mala, ali odabrana”, napisao je Vraneš u storiju na Instagramu.
“Nemaju snage da zaustave štetne procese”
Nikola Mirković kaže da je slabost PES-a naglašena i time što Vranešu nisu smjeli ni odgovoriti na objavu na društvenim mrežama.
“I to nije samo zato što oni imaju praktično simbolično mali broj odbornika u Pljevljima, već zato što se osjeća i na širem, nacionalnom nivou da nemaju snage da zaustave ovakve retrogradne i štetne procese, i da im je domet poneko saopštenje ili izjava kojom pokušaju da priprijete”, naveo je on.
Ocjenjuje da NSD i na lokalnom i na državnom nivou ostaje “veto igrač” na evropskom putu Crne Gore, te da vrlo svjesno, planirano i sistemski podriva taj proces.
“Iako se deklarativno zalažu za budućnost Crne Gore u EU, u praksi je to sasvim drugačije, a sve više svojim potezima odbacuju ‘carevo novo odijelo’ kao svojevrsno evropsko ruho, koje puca po šavovima”, rekao je Mirković.
Prema njegovim riječima, sigurno da ni PES ne vjeruje da se Vraneš može tek tako obuzdati, niti da je ovo samo nešto što je njemu palo na pamet, a da to nije usaglasio sa svojom partijom, “jer tu politiku afirmiše i praktikuje i njegova partija na državnom nivou”.
Iz centrale PES-a nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” da li će nešto konkretno preduzeti protiv Vraneša i ako hoće - šta, te i da li je tačno da ih je, osim Drobnjaka, napustio još jedan odbornik u Pljevljima.
Miloš Perović smatra da se do sada pokazalo da PES nema moć da obuzda Vraneša, makar kroz odnos s partijom kojom rukovodi Mandić i njenim funkcionerima.
“Mislim da će ta odluka biti isključivo bazirana na procjeni g. Mandića i partije koja ga je (Vraneša) postavila na mjesto predsjednika Opštine Pljevlja. Takođe, postavlja se pitanje procjene i g. Vraneša o svojoj autonomiji i ‘podršci’ na lokalu, zbog koje se potencijalno ‘ne plaši’ ni disciplinskih mjera centralne partijske linije, a pogotovo ne koalicionog partnera”, rekao je sagovornik.
Ipak, kako dodaje, politički interesi su ponekad važniji od ideoloških, pa se ne može ništa isključiti, pogotovo kad je crnogorska politčka praksa u pitanju.
“Ukoliko g. Mandić procijeni da je ulazak u EU politički interes njegove partije, možemo očekivati i reakciju”, istakao je.
Vraneš često šalje poruke i povlači poteze za koje dio javnosti tvrdi da su suprotni interesima Crne Gore. Tako je 7. juna otvorio novoizgrađeni kružni tok u Pljevljima presijecanjem vrpce, koju su držale djevojke u srbijanskoj narodnoj nošnji.
Otkad je izabran za prvog čovjeka Pljevalja krajem aprila 2023, Vraneš je povukao više poteza koji su naišli na kritike dijela javnosti. Između ostalog, predložio je da se kao Dan opštine slavi crkveni praznik, dan Svete Petke, a svečanom akademijom 15. februara prošle godine u Pljevljima je obilježio Dan državnosti Srbije, što, kako je ranije kazao, ne smatra negiranjem crnogorske nezavisnosti, već “pravom srpskog naroda”.
Pljevaljski PES tada je saopštio da opština nema nadležnosti da slavi praznike drugih država, “pa ni naše komšijske i drage Srbije”.
Mirković podsjeća da se PES i do sada pokazao neučinkovit kad je riječ o očuvanju temeljnih stvari na spoljnopolitičkom planu, kao i onih “vrednosnog karaktera u Crnoj Gori”.
“Problem je, vjerujem, složen, a dio te složenosti je i u heterogenosti samog PES-a, čiji jedan dio funkcionera i članstva sve ovo podržava. Vidjeli smo i da njihov odbor u Pljevljima nije dobio podršku centrale, što je minimum da se ozbiljno shvati njihova poruka, pa je sasvim moguće da su ove reakcije ograničene na nivo nekoliko pojedinaca u pljevaljskom PES-u”, rekao je on.
Opozicija često optužuju PES da je pod kontrolom lidera NSD-a i predsjednika parlamenta Mandića, koji je, takođe, povukao nekoliko poteza za koje je dio javnosti tvrdio da koče put Crne Gore u EU. Između ostalog, bio je jedan od inicijatora usvajanja rezolucije o genocidu u Jasenovcu i logirma Dahauu i Mauthauzenu, što je bio glavni razlog odluke Hrvatske da blokira Crnoj Gori zatvaranje poglavlja 31 (vanjska, bezbjednosna i odbrambena politika).
Mandića je na meti kritika i zbog pokušaja istorijskog revizionizma, što takođe nije izazvalo jaču reakciju PES-a. Šef parlamenta je u junu bio u slovenačkoj Kamniškoj bistrici, na obilježavanju 80. godišnjice stradanja na Zidanom Mostu, a nakon toga je rekao da se ne suprotstavlja mišljenjima mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija i budimljansko-nikšićkog Metodija povodom njihovih afirmativnih izjava o četničkom vojvodi Pavlu Đurišiću i vođi četničkog pokreta Dragoljubu Draži Mihailoviću.
PES na klizavom terenu
Mirković je rekao da je odavno jasno da na svim nivoima PES nema političke snage ni hrabrosti da parira i obuzda koaliciju “Za budućnost Crne Gore”, čiji je NSD dio, ali ni neke druge koalicione partnere kad svojim akcijama ugrožavaju demokratizaciju i evropezaciju Crne Gore.
“Dodatno, ovim pristupom oni potcjenjuju i cjelokupnu javnost, što je u politici vrlo klizav teren. Bez ozbiljnih poteza najbrojnijeg konstituenta vlasti na državnom nivou, koji bi bili u interesu građana i suštinski posvećeni evropskim vrijednostima, nema riječi o ograničavanju kočničara na putu EU integracije”, kazao je on.
Bonus video:
