Iako je kritikovala prethodnu vlast zbog manjkavosti izbornog sistema, aktuelna nije napravila konkretnije korake gotovo pet godina, već je koristila pravne praznine koje su joj ostavljene, sve do ljetos kada su izmjenama zakona lokalni izbori u svim opštinama zakazani za jun 2027. i započeto formiranje Centralne izborne komisije.
Tako za “Vijesti” komentariše godišnjicu nezavršenih kotorskih izbora izvršni direktor “Alfa centra” i politikolog Miloš Perović.
U Kotoru su 29. septembra pošle godine održani lokalni izbori, ali zbog prigovora u vezi sa dva biračka mjesta (Mirac i Dom kulture Prčanj), konačni rezultati još nijesu proglašeni, a nova vlast nije uspostavljena.
Prvog čovjeka Opštine Vladimira Jokića je stari saziv lokalne Skupštine reizabrao početkom marta. Jokić je 11. oktobra podnio Ustavnom sudu dvije žalbe zbog pat pozicije koja je postojala u kotorskoj izbornoj komisiji. Ustavni sud, međutim, 24. oktobra nije donio odluku o Jokićevim žalbama, jer je rezultat glasanja bio 3:3. Iz Ustavnog suda su u saopštenju pojasnili da je troje sudija zauzelo stav da imaju ovlašćenje da izborni spor ispitaju u suštini, dok ih je troje smatralo da je izborni postupak strogo formalni i da treba da ispitaju samo procesne nepravilnosti u radu nadležne izborne komisije. Jokić je krajem oktobra prošle godine povukao ustavne žalbe da bi se okončao izborni proces.
I Demokratska partija socijalista (DPS) žalila se u novembru prošle godine Ustavnom sudu na odluku Državne izborne komisije (DIK) da odbije njihov prigovor u vezi sa izborima na dva biračka mjesta u Kotoru. O ovome Ustavni sud još nije odlučio...
Perović ističe da su nezavršeni kotorski, ali i šavnički izbori, pokazatelj nefunkcionalnosti crnogorskog izbornog sistema, koji ne može garantovati završetak izbornog procesa.
“Takvo stanje je rezultat manjkavosti crnogorskog izbornog sistema, za koji je bio kritikovan bivši režim, a da novi nije do ljetos napravio neke konkretnije korake, pa u skladu sa svojim političkim i partijskim interesima političke partije koriste ove pravne praznine”, kaže za “Vijesti” Perović, dodavši da, dokle god se ne reformiše izborno zakonodavstvo do kraja i uredi funkcionisanje institucija, dešavaće se situacije kao u Kotoru i Šavniku.
Kako ističe, bez političke volje to se neće dogoditi, pa građanima ostaje da se nadaju da će “političari biti malo više svjesniji svoje odgovornosti i dogovorom napraviti poteze koji će stvoriti funkcionalan sistem - ne samo zbog puta u EU, već i zbog crnogorskog društva u cjelini”.
Perović dodaje da ne bi bio iznenađen da se pitanje lokalnih izbora u Kotoru riješi tek 2027.
“Iako će se problem u Kotoru definitivno riješiti na opštim lokalnim izborima u junu 2027. godine, postoji mogućnost za ranije razrješenje. Ključ se nalazi u Skupštini Crne Gore i njenoj spremnosti da izabere nedostajuće sudije Ustavnog suda. Od brzine tog procesa direktno zavisi i kada će Kotor dobiti lokalnu vlast u punom i formalno-pravnom kapacitetu”.
Jokić: Krizu isplaniraIa poražena strana
Jokić ocjenjuje da je kotorska kriza planirana.
“Od trenutka kada je sud propustio da donese zakonitu odluku i od kada su troje sudija odlučile da, umjesto po pravu i ranijoj praksi, odluče po partijskom diktatu DPS-a, upozoravam na to da je sve planirano kako bi se izazvala institucionalna i politička kriza, za račun poražene strane”, smatra on.
Kako ističe, od najjače opozicione partije ne očekuje povlačenje žalbe, pa je, dodaje, jedino rješenje izbor nedostajućih sudija Ustavnog suda.
“Očekujem da se to desi u najskorijem vremenu u nadi da će sudije biti izabrane bez političkog pritiska da sude slobodno i po zakonu, kako se više nikada ne bi desila ovakva situacija. Napominjem još jednom da ćemo nakon konstitusanja novog skupštinskog saziva u najbržem roku formirati novu skupštinsku većinu”, rekao je prvi čovjek Kotora.
Moškov: Volja za rješenje ne postoji
Predsjednik kotorskog DPS-a i nosilac liste te partije na septembarskim izborima Neđeljko Moškov smatra da politička volja da se izbori završe ne postoji.
Kako ističe, godinu dana nakon što su izbori započeti, “živimo upravo ono na šta je DPS upozoravao tokom izborne kampanje - potpuni politički haos i institucionalnu blokadu”.
“Skupštinska većina, koja nema legitimitet, nastavlja sa radom. Ista većina je, suprotno mišljenju Ministarstva javne uprave, ponovo izabrala Jokića za predsjednika Opštine. Podsjećanja radi, upravo je nezakonito izabrani Jokić povukao tužbu pred Ustavnim sudom kako bi se, navodno, išlo na ponavljanje izbora. Nakon toga su njegovi predstavnici u OIK-u glasali protiv i blokirali završetak procesa”, podsjeća Moškov.
Prema njegovom mišljenju, godinu dana kasnije, “opšti je utisak da se sve svodi na trgovinu i partijsko i porodično zapošljavanje”, dok, “grad tone u svakom smislu, bez obzira na to što PR služba Opštine Kotor svojim jeftinim oglašavanjima svaki dan ubjeđuje u suprotno”.
“Činjenica je da ne postoji politička volja da se izbori privedu kraju na način što bi se ponovili izbori na dva biračka mjesta, jer smo svi svjesni ko tu najviše gubi - aktuelni vlastodršci koja su, samo i isključivo zbog svojih fotelja, zarobili lokalnu samoupravu. Ne očekujem ništa više ni od Ustavnog suda, jer isti nema većinu za odlučivanje i pitanje je kad će je imati, jer trenutna parlamentarna većina na državnom nivou nema politički interes da Ustavni sud učini funkcionalnim”, kazao je “Vijestima”.
Moškov je pesimističan da će se kotorska kriza riješiti prije juna 2027. godine, kada su zakazani opšti lokalni izbori u svim opštinama, a i za njih ističe da su zakazani “zahvaljukući angažmanu državne opozicije”. Ipak, očekuje da će tada “Kotor biti oslobođen od djelovanja neodgovornih i bahatih pojedinaca”.
“Na osnovu svega čemu svjedočimo, jasno je da odgovornost nije odlika ljudi koji danas vode grad, pa je Kotor umjesto stabilnosti i razvoja, dobio blokadu i borbu za privatne interese pojedinaca. Jedini ‘napredak’ koji se u ovom gradu osjeća odnosi se na zapošljavanje partijskih vojnika i krvnih srodnika aktuelne vlasti, dok grad stagnira i ostaje talac nezajažljive vlasti”, dodaje.
Poštovaće volju suda
Jokić je u govoru, nakon što je izabran, upitao ko može garantovati da, ako se ponove izbori, neće uslijediti nove žalbe, kao i da će bespogovorno poštovati odluke Ustavnog suda, kakve god da budu.
Tom prilikom je poručio kako je siguran da će, nakon odluke suda, formirati većinu, ali i da, ukoliko nekim slučajem dođe do “kopernikanskog političkog preokreta”, on i njegova stranka “neće biti tome brana”.
Jokić je predsjednik Opštine prvi put bio od 2017. do 2019. godine, a istu funkciju je obavljao od 2020. do 2024. Prethodni mandat mu je istekao 30. oktobra prošle godine.
Uoči zasijedanja na kom je Jokić reizabran, Ministarstvo javne uprave izrazilo je “ozbiljnu zabrinutost” zbog održavanja sjednice Skupštine opštine Kotor, kojoj je istekao mandat. Upozorili su da donošenje takvih odluka predstavlja “direktno podrivanje demokratskog poretka i principa zakonitog funkcionisanja lokalne samouprave”.
Jokić je ranije istakao da za izlazak iz krize postoje tri opcije, od kojih je prva - i najmanje vjerovatna, da DPS povuče ustavnu žalbu i da se potom proglase izborni rezultati.
Druga opcija je, kako je tada rekao, da bude izabran sudija Ustavnog suda, da sud zasijeda, donese odluku, proglase se rezultati izbora i opet formira vlast.
Ustavni sud na dvije sjednice nije mogao da donese odluku po žalbi DPS-a, a nakon penzionisanja dvoje sudija, sjednica na kojoj treba da se odluči da li su žalbe osnovane ne može da se održi do izbora novih sudija, što je u toku.
Treća opcija je, rekao je ranije Jokić, da zasijeda stara Skupština, izabere predsjednika Opštine, donese Odluku o privremenom finansiranju i nastavi da funkcioniše sve do proglašenja rezultata izbora.
Prema preliminarnim rezultatima izbora u Kotoru, održanim 29. septembra, DPS i koalicija PES-Demokrate osvojili su po deset mandata, savez “Za budućnost Kotora”, Grbljanska lista i Demokratska alternativa po tri, Evropski savez dva, a Hrvatska građanska inicijativa (HGI) i Kotorski pokret po mandat. Ponavljanjem izbora na dva biračka mjesata DPS može ‘’preoteti’’ mandat PES-u i Demokratama...
Bonus video:
