Zbirku priča “Djevojčica neobične kose” kultnog američkog pisca Dejvida Fostera Volasa, napisanu 1989. godine, nedavno je objavila zrenjaninska “Agora” u prevodu Igora Cvijanovića. Priče ove zbirke, kako ocjenjuje “Vašington post”, govore nešto ozbiljno i iskreno o svijetu u kojem mi ostali moramo da živimo.
“Djevojčica neobične kose” pršti od čudesnog dara Dejvida Fostera Volasa i njegovog izvanrednog i uznemirujućeg maštovitog preosmišljavanja stvarnosti. Od jezivo „stvarnog“, gotovo holografskog sjećanja na Lindona B. Džeksona, preko voditelja prečesto prikazivanih kvizova i komičara iz večernjih emisija, do naslovne priče, gdje se beskompromisni pankerski nihilizam susreće s mladim republikancima, Volas pretvara nevjerovatno u pojmljivo, bizarno u normalno, apsurdno u urnebesno, a poznato u strano.
U pričama ove zbirke (“Male bezizražajne životinje”, “Srećom je komercijalista znao tehniku reanimacije”, “Djevojčica neobične kose”, “Lindon”, “Džon Bili”, “Ovdje i tamo”, “Moje pojavljivanje”, “Reci nikad”, “Sve je zeleno” i “Ka zapadu kurs imperija zauzima”) otkrivamo šta se desi kada se dva rukovodioca velike korporacije sretnu na parkingu nakon prekovremene smjene, a jedan od njih dobije infarkt? Šta radi advokat - sadista i republikanac - u društvu pijanih pankera, dok njegova djevojka na psihotičnim drogama postaje neobično zainteresovana za djevojčicu čudne kose? Kada momak i djevojka uporedo pripovijedaju o svojoj vezi, koliko će se priče razlikovati? Šta nam narator sa pretjerano jakim južnjačkim akcentom može reći o Juniorovom pohodu za osvetom i kakve to veze ima sa lokalnom mitologijom američkog juga?
Volas, dinamičan pisac neobičnog talenta, ovom zbirkom čitaoce ponovo odvodi na skrivena, mitska mjesta, strana, a opet čudno poznata. On je, po pisanju kritike, uspio da povrati sjaj modernoj prozi u potpunosti okrećući priču naglavačke, a zbog njega pridjevi inventivan, jedinstven i originalan zvuče istrošeno.
Književna karijera i životni put Dejvida Fostera Volasa, kako primjećuje prevodilac Igor Cvijanović, sadrže sve elemente priča o kultnim rokenrol ikonama. Sličnosti je nemoguće zanemariti: razbarušen talenat, meteorski uspjeh, predvodništvo nove generacije, borba sa ličnim demonima, samoubistvo i značajno nasljeđe. I nepotpun Volasov literarni opus je nepobitno velik, ali u vječitoj sjenci tragičnih psiholoških problema, stalno primamljivih senzacionalističkim medijima. Kao i u slučaju njegovih muzičkih pandana, dakle, Volasov dar umnogome je utrošen na neuspješno traženje izlaza iz mraka vlastite psihe na ličnom planu, dok se na spisateljskoj ravni usredsređivao na inventivnu razgradnju ili nadogradnju prethodnih formi.
Američki romanopisac, pripovijedač i esejista Dejvid Foster Volas (1962-2008) na prelazu dva vijeka slovi za najrelevantnijeg savremenog nasljednika postmodernih veličina kakve su Pinčon, Bart, Nabokov i DeLilo. U kontekstu vlastite generacije, odnosno pisaca savremene epohe, Dejvid Foster Volas često se posmatra kao predvodnik spisateljskog talasa koji sačinjavaju Džonatan Frenzen, Džefri Judženidiz i drugi.
Pored zbirke priča “Djevojčica neobične kose” Dejvid Foster Volas napisao je još dvije zbirke priča: “Kratki razgovori sa ogavnim muškarcima” (1999), “Zaborav” (2004); tri romana “Metla sistema” (1987), “Beskrajna lakrdija” (1996), “Blijedi kralj” (2011. objavljen posthumno); i tri zbirke eseja: “Navodno nešto zabavno što više nikada neću uraditi” (1997),”Pogledajte jastoga” (2005) i “I čovjek i nije” (2012).
Dejvid Foster Volas, dijete univerzitetskih profesora filozofije i engleskog jezika, obrazovao se na koledžu Amerst gdje je diplomirao filozofiju i engleski. Akademsku karijeru je nastavio 2002. na koledžu Klermont gdje je predavao engleski i kreativno pisanje. U 46. godini je počinio samoubistvo, nakon 20 godina borbe s depresijom.
Dejvid Foster Volas je bio pisac vizionar, majstor pisane riječi. Nazivaju ga Kurtom Kobejnom američke proze. U romanima (još nijesu prevedeni na nama dostupnim jezicima), pisao je o Americi opsjednutom samom sobom, uživanjem i zabavom. Govorio je da želi da piše strastvenu moralističku prozu i da književnost treba da opisuje “šta to znači biti jebeno ljudsko biće”. Na pitanje o tome šta znači biti Amerikanac na kraju 20. vijeka Volas je odgovorio: “Postoji neka tuga, osjećaj koji nije rezultat vijesti i aktuelnih događanja. Više neka tuga koju osjećate u želucu. Primjećujem to i kod sebe i kod svojih prijatelja, a manifestuje se kao neka izgubljenost”.
Bonus video:
