Navršava se trinaest godina od potapanja broda “Mis Pat” u ljeto 1999. godine, kada je, prema optužnici, stradalo 35 Roma, dok se desetine još vode kao nestali.
Zbog potapanja broda “Mis Pat”, okrivljeni su Agim J. Gaši, Ramadan R. Balja, Ismet Ć. Balja koji se nalazi u bjekstvu, Refik H. Hodžić koji se takođe nalazi u bjekstvu, Joko P. Nikaljević iz Kotora, te Budvani Goran N. Đuričković i Saša Lj. Boreta, koji je osim ovog procesa, optužen i za podstrekavanje na ubistvo Slavoljuba M. Šćekića, službenika MUP-a Crne Gore.
Ukrcano 70 putnika
"Optuženi Agim Gaši, Ismet i Ramadan Balja su raseljenim Romima sa Kosova obećali prevoz do Italije, uz novčanu naknadu. Sa Nikaljevićem, Boretom, Đuričkovićem i Hodžićem su se dogovorili da obezbijede čamac, pa su u noći, između 15. i 16. avgusta 1999. godine, brodom 'Mis Pat' krenuli preko Jadrana.
Iako je 'Mis Pat' bio registrovan za prevoz šest osoba i dva člana posade, te noći je na njega ukrcano oko 70 ljudi. Nakon nekoliko sati plovidbe, čamac kojim je upravljao Hodžić se prevrnuo, a u brodolomu je nastradalo 35 osoba, od kojih je 13 identifikovano, dok se ostali vode kao nestali", piše u optužnici.
Brod “Mis Pat” je registrovan 1998. godine za ribarenje, a došao je iz Sjedinjenih Američkih Država. Iako se nesreća desila još u ljeto 1999. do danas nije bilo nijedne presude u tom procesu.
Predstavnici Romskog centra za strategiju, razvoj i demokratiju saopštili su juče da je u noći između 15. i 16. avgusta 1999. ubijeno “preko sto osoba romske nacionalnosti, koji su kao žrtve organizovane trgovine robovima - ljudima dovedeni do obale na plaži Jaz kod Budve i ukrcani nasilnim putem na više plovila, a najviše na brod smrti “Miss Pat” br. 722, dok su ostale žrtve ukrcane na dva glisera”.
Potrage nije bilo
“Za sve ove godine slučaj broda smrti i metoda ubistva i eliminacije romske populacije iz Crne Gore postao je jedinstven u svijetu po sljedećem: u organizovanju deportacije i likvidacije učestvovali su pripadnici vlasti i institucija Crne Gore u saradnji sa mafijom i organizovanim kriminalom”, piše u saopštenju.
Tvrde da policija, vojska, kao ni spasilačke službe Republike Crne Gore nijesu organizovale potragu, ni pomoć da se utopljenici spasu od momenta pronalska jedinog preživjelog do pronalaska prvih 17 leševa.
Brod, kako su objasnili, ni do danas nije izvučen sa dna mora, kao “dokazni materijal masovnog zločina nad Romima u Crnoj Gori”.
“Istraga nikad nije obuhvatila sva lica koja su odgovorna za masovnu likvidaciju Roma, niti je bilo ko od vlasti na bilo kom nivou odgovarao, a godinama je prebacivana odgovornost između sudova i pravosudnih institucija u Crnoj Gori. Nikada nije izvršena DNK identifikacija, niti je organizovana potraga za leševima na moru, porodicama nastradalih nije vraćen novac, nakit. Republika Crna Gora nije platila prevoz ubijenih Roma, niti je pomogla da se oni sahrane. Crna Gora nije krivce zatvorila, niti ih je osudila i namjerno se godinama oduglovači pokretanje istrage i sprovođenje sudskog procesa”, piše u saopštenju RC.
Zbog svih, kako su ocijenili, propusta, Romski centar za strategiju, razvoj i demokratiju podnio je 2010. Međunarodnom sudu za ljudska prava u Strazburu tužbu i trenutno se vodi međunarodni pravni spor.
Dodali su da je Vlada prošle godine odbila predlog da se mirnim putem riješi pitanje odštete i izgradnje memorijalnog kompleksa za žrtve.
Ništa od saslušanja
Poslanik Pokreta za promjene Koča Pavlović tražio je krajem prošle godine u Skupštini da se tim povodom održi kontrolno saslušanje potpredsjednika Vlade i ministra pravde Duška Markovića.
Njegov predlog je odbijen, nakon čega je Pavlović ocijenio da je čitav slučaj „Mis Pat" koincidirao za tadašnjim interesima države.
“Prema informacijama koje imam, u te dvije godine ilegalno je u Italiju prebačeno oko 16.000 ljudi, kojima je za tu kriminalnu uslugu naplaćivano od 1.500 do 2.000 maraka.
Ti ljudi nisu bili samo izbjeglice koje su došle sa teritorije Kosova u Crnu Goru, nego i neki koji su bili izbjegli u Srbiju, pa su onda porodičnim vezama saznali za mogućnost da preko Crne Gore pođu u Italiju. Čitava operacija je iznosila oko 30 miliona maraka”, rekao je tada Pavlović.
Galerija
Bonus video:
