Šahovski velemajstor Viktor Korčnoj, vjerovatno najjači igrač koji nikada nije bio svjetski šampion, umro je u Švajcarskoj, saopštio je Šahovski savez Rusije.
Korčnoj (85) bio je jedan od najboljih sovjetskih šahista pre nego što je 1976. godine prebjegao iz Sovjetskog Savza u Holandiju. Njegovi mečevi s nekadašnjim svjetskim šampionom Anatolijem Karpovim bili su u centru pažnje i zbog svojih političkih, psiholoških i fizičkih aspekata.
Korčnoj je dva puta bezuspješno pokušavao da svrgne Karpova sa mjesta svjetskog šampiona.
U Sovjetskom Savezu, tada vodećoj šahovskoj zemlji svijeta, uspio je da se plasira na nacionalni šampionat sa 19 godina. Šampion SSSR-a bio je četiri puta, a četiri puta je bio drugi.
Zbog stila igre i izraza lica, koji je djelovao kao da je namrgodjen, imao je nadimak "Viktor Grozni".
Korčnoj je igrao na razne načine. Mogao je da igra sa inicijativom ili bez nje, mogao je da igra ofanzivno, sa kontranapadima ili poziciono, a bio je pravi majstor završnice.
Posebno je bio cijenjen njegov kontranapad, zbog čega je bio najteži protivnik Mihaila Talja (potpuno ofanzivnog igrača). Imao je ukupno veliki pozitivan rezultat s Taljom, ali i s drugim svjetskim prvacima, Tigranom Petrosjanom i Borisom Spaskim.
U karijeri je imao izjednačen skor s takode velikim šampionima Mihailom Botvinikom i Bobijem Fišerom. Tokom karijere je pobijedio devetoricu apsolutnih šampiona, od Botvinika, preko Garija Kasparova do Magnusa Karlsena. Šahovski istoričari ga svrstavaju u najbolje igrače koji nikada nisu bili šampioni, uz Paula Keresa, Davida Bronštajna i Akibu Rubinštajna.
Prebjegao je 1976. godine, kao prvi sovjetski velemajstor. On je kasnije napisao da se odlučio da prebjegne još 1974, ali da mu vlasti nisu dozvoljavale da izađe iz zemlje.
To je trajalo sve dok se Fišer nije povukao, a Karpov naslijedio titulu. Pošto Karpov nikada nije igrao protiv Fišera, a Korčnoj nije bio vidljiv u to vrijeme, preovladalo je mišljenje da nijedan od sovjetskih velemajstora nije dovoljno dobar da bi bio šampion.
Zbog toga je organizovan turnir u Amsterdamu na kome je obojica trebalo da nastupe da pokažu koliko su dobri. Korčnoj i Karpov su bili pobjednici tog turnira. Poslije takmičenja, Korčnoj je prebjegao tako što se obratio engleskom velemajstoru Toniju Majlsu za pomoć.
Prebjegao je ostavivši sina i suprugu u SSSR-u.
Neko vrijeme poslije toga živio je u Amsterdamu, gdje je često igrao simultanke. U to vrijeme je imao kratak meč protiv Jana Tinmana, tada najjačeg aktivnog šahiste van SSSR-a, u kome ga je ubjedljivo porazio. Kasnije se preseio u Zapadnu Njemačku, da bi se 1978. trajno nastanio u Švajcarskoj.
Prvi meč protiv Karpova održavao se na Filipinima i po svemu je bio sasvim drugačiji od bilo čega do tada viđenog. Oba kampa su često ulagala žalbe, koje su umjele da budu bizarne - od zastava pored table, preko naočara koje je Korčnoj nosio, do stolica s rentgentskim zracima i nenaručenih jogurta od borovnice.
Sami mečevi nisu bili posebno kvalitetni, ali su bili uzbudljivi. Igralo se na šest pobeda, a remiji se nisu računali. Karpov je poveo sa 4:1, da bi Korčnoj dobio 21, a onda Karpov 27. partiju i tako poveo sa 5:2. Korčnoj se, međutim, hrabro borio i u sljedeće četiri partije je dobio tri i jednu remizirao, čime je izjednačio na 5:5 poslije 31 partije.
Karpov je, međutim, dobio prvu sljedeću partiju i slavio sa 6:5, uz 21 remi.
Drugi meč održan je 1981. u Meranu, ali je u medijima fokus uglavnom bio na politici. Korčnoj je iskoristio publicitet da skrene pažnju na svog sina, koji je bio proganjan u zemlji i koji je proveo dvije i po godine u radnom logoru.
Karpov je u meču bio vrlo ubjedljiv i pobijedio je sa 6:2, uz 10 remija. Mediji su meč nazvali "masakr u Meranu".
Korčnoj je poslije toga nastavio da se takmiči, ali nikada ponovo nije dobio priliku da se bori za titulu prvaka. Godine 2007. bio je 85. na rang listi FIDE, sa 75 godina, i tako postao najstariji igrač rangiran među prvih 100.
Krajem decembra 2012. Korčnoj je pretrpio moždani udar. Godinu dana nakon toga trebalo je da igra na Otvorenom prvenstvu Ciriha, ali se povukao iz zdravstvenih razloga. FIDE ga je na rang-listi iz decembra 2014. označila ga je kao neaktivnog.
Godine 2009. postao je šampion Švajcarske, sa 78 godina.
Bivši sovjetski lider Mihail Gorbačov vratio je 1990. godine Korčnoju državljanstvo, kao i 21 drugoj poznatoj ličnosti, među kojima je bio i Aleksandar Solženjicin. Šahista je rekao da je to važan korak, ali da nije dovoljno da se vrati u SSSR.
Bonus video:
