Pripadnici Žandarmerije su spriječili desničare da uđu u zgradu Predsjedništva Srbije na protestu 15. februara u centru Beograda, prenosi Radio Slobodna Evropa.
Desničarski pokreti koji su organizovali skup protive se državnoj politici prema Kosovu.
Učesnici skupa su prethodno uklonili dio zaštitne ograde oko zgrade Predsjedništva a pojedini su gađali zgradu jajima.
Ka glavnom ulazu u Predsjedništvo uputili su se, kako su naveli, da predaju zahtjeve predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću, a glavni je prekid dijaloga sa Kosovom.
Skup je organizovala desničarska organizacija "Narodna patrola" koja javno govori o svojim vezama sa ruskim paralamilitarcima iz "Vagner" formacije.
Pojedini učesnici protesta su nosili obilježja "Vagnera" i slovo "Z", što je jedan od simbola ruske invazije na Ukrajinu.
Lider "Narodne patrole" Damnjan Knežević je obraćanju okupljenima rekao da niko u vladaćujoj Srpskoj naprednoj stranci (SNS) "ne može da se nazove Srbinom".
Knežević se obratio, kako je rekao, novinarima stranih medija na engleskom, rekavši da oni (učesnici skupa) "preferiraju ruski predlog" za Kosovo, umjesto francusko-njemačkog.
Organizatori pozvali na povlačenje iz pregovora
Okupljeni su uzvikivali "Srbija, Rusija" i "Izdaja". Organizatori protesta su pozvali vlasti u Beogradu da se povuku iz pregovora sa Kosovom i da predsjednik Srbije Aleksandar Vučić ne učestvuje u dijalogu.
Dijalog o normalizaciji odnosa između Srbije i Kosova pod pokroviteljstvom Evropske unije (EU) se vodi od 2011. godine.
Tokom obraćanja govornika učesnici skupa su uzvikivali uvredljive parole na račun predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, pozivajući ga da podnese ostavku.
Naveli su i da za njih nije prihvatljivo formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom.
Protestom, koji organizuju na Dan državnosti Srbije, a koji se obilježava svakog 15. februara, iskazuju neslaganje prema politici države prema Kosovu.
Kako javlja reporterka RSE, kod zgrade Predsjedništva se nalazi veći broj policijskih vozila.
Tokom dana privedeni desničari sa oružjem
Nekoliko sati prije skupa, Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) Srbije je saopštilo da je privelo dvoje lica, kod kojih je pronađeno oružje, a koji su se uputili na taj događaj u Beogradu.
U saopštenju se navodi da je kod njih pronađen karabin, sa postavljenim optičkim nišanom i više komada municije, navodi policija.
Da je reč o članovima "Narodnih patrola" potvrdila je ta organizacija na svom Telegram kanalu.
Ko su "Narodne patrole"?
"Narodne patrole", organizacija na čijem je čelu Damnjan Knežević, široj javnosti je poznata po antimigrantskim akcijama i organizovanju protesta podrške Rusiji u Beogradu, nakon što je Kremlj pokrenuo invaziju na Ukrajinu.
Knežević je u novembru 2022. posjetio vojno-tehnološki centar "Vagnera" u Rusiji.
Organizacija stoji i iza crtanja murala u čast "Vagnera" u Beogradu.
"Vagner" je plaćenička vojska koju je 2014. osnovao ruski državljanin Jevgenij Prigožin, blizak Kremlju.
Jedinica se nalazi pod sankcijama Evropske unije (EU) od decembra 2021. zbog kršenja ljudskih prava u oružanim sukobima širom svijeta.
Na crnoj listi SAD "Vagner" se nalazi od juna 2017. zbog umiješanosti u sukobe u istočnoj Ukrajini.
Srbija, iako kandidat za članstvo u EU, odbija da uvede sankcije Rusiji i održava dobre bilateralne odnose sa tom zemljom. Zbog toga je često na udaru kritika zvaničnika sa zapada.
Posljednja takva kritika stigla je 15. februara od američkog državnog sekretara Entoni Blinkena, koji je u čestitki povodom Dana državnosti Srbije apelovao na zvaničan Beograd da podrži Ukrajinu protiv neizazvanog, neopravdanog i brutalnog rata Rusije.
Dan ranije američki predsjednik Džozef Bajden u svojoj čestitki Vučiću naveo je da dvije zemlje zajedno moraju da nastave da podržavaju ukrajinski narod i da pozovu Rusiju na odgovornost zbog rata protiv Ukrajine.
"Pritisak desničarskih grupacija nije velik"
Predrag Petrović iz nevladinog beogradskog centra za bezbjednosnu politiku ocenio je za RSE da "potencijalni pritisak ekstremno desničarskih grupacija nije toliko velik".
"Njihova snaga (ekstremne desnice) za destabilizaciju tih pregovora je jednaka snazi volje Srpske napredne stranke Aleksandra Vučića da im to dozvoli ", naveo je Petrović.
On je istakao da Rusija koristi ekstremnu desnicu u Srbiji za širenje svog uticaja:
"Njima (Rusiji) je naravno cilj da šire svoj uticaj i dobar imidž Putinove (Vladimir Putin, predsjednik Rusije) vlasti u Srbiji, a pored toga oni koriste i ekstremne desničare da šalju poruke srpskim vlastima, da ukoliko one (vlasti) nešto učine ili ne učine, da oni imaju instrumente i mehanizme kako bi ih na to primorali".
Šta je povod za protest?
Desničarske organizacije i pokreti u Srbiji protive se evropskom planu za normalizaciju odnosa između Srbije i Kosova.
Predlog Evropske unije je poznatiji kao francusko-njemački plan i podržale su ga Sjedinjene Američke Države.
Ovaj plan nije javno objavljen, ali je predstavljen Beogradu i Prištini u septembru i decembru 2022. godine.
U tom dokumentu, u koji je RSE ranije imao uvid, ne pominje se eksplicitno međusobno priznanje ili članstvo Kosova u Ujedinjenim nacijama.
Pominje podrška koju bi strane trebalo da pruže jedna drugoj u procesu evropskih integracija. Takođe, od Srbije se traži da ne ometa članstvo Kosova u međunarodnim organizacijama.
I predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i premijer Kosova Aljbin Kurti izjavili su da su spremni da rade na evropskom planu za normalizaciju odnosa.
Bonus video:
