Evropski lideri stižu u Albaniju na današnji samit za koji se očekuje da će biti u velikoj mjeri posvećen ratu u Ukrajini.
Međutim, male balkanske zemlje se nadaju da će se na samitu Evropske političke zajednice (EPZ) razgovarati i o proširenju Evropske unije, piše agencija Rojters.
Skup, na kojem učestvuju lideri Francuske, Njemačke i Britanije, održava se u trenutku kada bi Ukrajina i Rusija trebalo da održe prve mirovne pregovore od ranih dana sukoba. Među temama će biti i bezbjednost, demokratija i migracije.
EU traži uspješnu priču. Albanija i Crna Gora mogle bi imati priliku jer su obje zemlje vrlo male i ne bi predstavljale veliki pritisak ili izazov za EU, rekao je Andi Hodžaj, stručnjak za Balkan sa Kraljevskog koledža u Londonu
Rojters navodi da je to takođe ključan trenutak za Albaniju, jednu od najsiromašnijih evropskih zemalja sa 2,4 miliona stanovnika, koja još pokušava da se oslobodi nasljeđa decenija gušeće komunističke vlasti i postane članica Evropske unije.
Država se priprema za današnji veliki priliv gostiju. Letovi sa malog aerodroma u Tirani, koji je u procesu renoviranja zbog rasta turizma, mogli bi biti poremećeni usljed dodatnog avionskog saobraćaja, navedeno je u saopštenju aerodroma na Instagramu.
Očekuju se i saobraćajna ograničenja širom prijestonice, što će dodatno opteretiti već zakrčeni kružni put. Pješačke rute u živom gradskom centru, gdje će se samit održati u velikom novom konferencijskom šatoru, takođe će biti ograničene.
“Kada vidiš dokle je Albanija stigla i da je domaćin ovakvog sastanka sa liderima EU i Velike Britanije, zadovoljstvo je to vidjeti”, rekao je Dritan Hoti (46), koji je odrastao u posljednjim godinama komunizma.
“Albanija ide u pravom smjeru uprkos svim problemima sa kojima se suočavala”.
Prije nego što se pridruži EU, Albanija mora da se oslobodi reputacije centra za pranje novca za trgovce oružjem i drogom, u kojem nekolicina živi u luksuzu dok mnogi žive u siromaštvu, ističe Rojters.
Politička transparentnost je takođe važna u svjetlu spornih izbora na kojima je premijer Edi Rama zvanično ostvario ubjedljivu pobjedu, ali koje lokalno tužilaštvo istražuje, a opozicija je odbacila kao namještene.
Lider opozicije i bivši premijer Salji Beriša pozvao je na miran protest tokom današnjeg samita.
Stručnjaci kažu da su Ramini dogovori da primi migrante iz Italije, poveća proizvodnju obnovljive energije i otvori zemlju za strana ulaganja, uključujući investicije Džareda Kušnera, zeta američkog predsjednika Donalda Trampa, ojačali šanse Albanije da se pridruži bloku.
“EU traži uspješnu priču”, rekao je Andi Hodžaj, stručnjak za Balkan sa Kraljevskog koledža u Londonu.
“Albanija i Crna Gora mogle bi imati priliku jer su obje zemlje vrlo male i ne bi predstavljale veliki pritisak ili izazov za EU”.
Mnogo zavisi od toga koliko balkanske zemlje žele da se pridruže, piše Rojters. Hodžaj je kazao da je EU izgubila dio kredibiliteta u regionu, dijelom zbog toga što je proces pristupanja toliko otežan.
Rojters podsjeća da Kosovo i Srbija takođe teže članstvu u EU, ali dugotrajni spor između te dvije zemlje usporava napredak.
Kosovo je pod sankcijama EU zbog uloge premijera Aljbina Kurtija u podsticanju etničkih tenzija na sjeveru zemlje.
U međuvremenu, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić ove sedmice je prisustvovao obilježavanju Dana pobjede u Drugom svjetskom ratu u Moskvi, uprkos protivljenju Brisela. Vučić će takođe učestvovati na 6. samitu EPZ.
Samit “Nova Evropa u novom svijetu: jedinstvo - saradnja - zajednička akcija” okupiće 47 šefova država ili vlada uz lidere ključnih evropskih i međunarodnih institucija.
I predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen i predsjednik Evropskog savjeta Antonio Košta dolaze u Tiranu na samit, inicijativu koju je pokrenuo francuski predsjednik Emanuel Makron kako bi okupio zemlje EU i van nje radi razgovora o bezbjednosti, ekonomskoj saradnji i regionalnoj stabilnosti.
Bonus video:
