Od zaključavanja do obveznog nošenja maski i posjedovanja kovid potvrda za ulazak na mjesta za zabavu i sport, pandemija je prouzrokovala velike restrikcije građanskih sloboda u nekim od najstarijih demokratija na svijetu,
Na zapadu su evropske zemlje posebno brzo ograničile temeljne slobode u ime borbe protiv koronavirusa.
Francuski predsjednik Emanuel Makron izazvao je ove sedmice negodovanje kada je rekao da želi da "iznervira" one koji ne žele da se vakcinišu "ograničavajući im što je više moguće društveni život".
Ta izjava lidera Francuske, koja se smatra globalnim svjetionikom slobode ilustruje u kojoj je mjeri pandemija promijenila nacionalne prioritete, prenosi agencija Hina.
SAD su takođe preduzele agresivne korake, uključujući zatvaranje granica za većinu svijeta na 20 mjeseci i uvođenje obavezne vakcinacije za sve savezne službenike i radnike velikih kompanija.
Berlinska organizacija za ljudska prava "Unija građanskih sloboda za Evropu" upozorila je u izvještaju prošle godine da bi mjere protiv nevakcinisanih mogle da "pogoršaju postojeće nejednakosti".
"Mogli bi stvoriti društvo sa dvije klase u kojem bi neki uživali širok spektar sloboda i prava, a drugi bi bili isključeni", navodi se u izvještaju.
Progon ili zaštita?
Na početku pandemije vlade su uvodile opšta zaključavanja i policijske sate ne bi li suzbile širenje virusa. Ali u proteklih godinu dana većina zemalja počela je da prilagođava strategije uvodeći digitalne kovid potvrde koje dokazuju da je osoba vakcinisana.
Suočene sa omikron varijantom koronavirusa, neke vlade, u prvom redu Austrija i Holandija, vratile su se jedinstvenom pristupu za sve i naredile građanima da se tokom novogodišnjih proslava ponovno povuku u svoje domove.
Mnoge zemlje u svijetu sada jačaju pritisak na građane koji odbijaju da se vakcinišu, prenosi Hina.
Austrija je prošli mjesec, pošto je ukinula djelimično zaključavanje, naložila nevakcinisanima da ostanu kod kuće. U februaru ta će zemlja je prva u Evropi uvela obvezno vakcinisanje za većinu ljudi. Britanski premijer Boris Džonson rekao je da njegova zemlja treba da sprovede "nacionalnu raspravu" o obaveznoj vakcinaciji, a slično razmišlja i njemačka vlada.
Francuska vlada predložila je da Francuska slijedi primjer Njemačke i zabrani nevakcinisanima pristup u restorane, bioskope i sportske centre. I dok je na početku krize podrška javnosti za restrikcije bila visoka, zamor od pandemije uzrokuje sve veći otpor novim ograničenjima.
Nevakcinisani protestuju protiv diskriminacije. Hiljade ljudi u Holandiji, Austriji, Njemačkoj, Belgiji i Francuskoj izašlo je na ulice demonstrirajući protiv kovid pravila i potvrda, a izbili su i sukobi sa policijom.
To nezadovoljstvo iskorišćavaju stranke krajnje desnice, krajnje ljevice i one koje se protive intervencionističkim politikama. U Njemačkoj su predduzetni orijentisane Slobodne demokrate postigle jako dobar rezultat na izborima u septembru pošto su se u predizbornoj kampanji protivili strogom zaključavanju.
U Francuskoj, koju u aprilu očekuju predsjednički izbori, krajnje desni kandidati Marine Le Pen i Eric Zemur žestoko kritikuje potvrde o vakcinaciji koje je predložio Makron.
Evropa je većinom izbjegla masovne pobune sačuvavši ravnotežu između potrebe zaštite javnog zdravlja i očuvanja građanskih sloboda. Francuski politolog Raul Manji-Berton, koji je proučio kovid restrikcije uvedene u 40-ak evropskih zemalja, rekao je da Francuska i istočnoevropske zemlje imaju najstroža ograničenja.
Njegovo istraživanje pokazalo je da građanske slobode najviše poštuju najstarije demokratije kao što su Britanija i Švajcarska. Pokazalo je i da su restrikcije blaže u zemljama sa koalicionim vladama kao što je Holandija ili gdje vlast dijele centralna vlada i regije kao u saveznoj Njemačkoj.
Bonus video:
