Prošle nedjelje u Parizu je protiv antisemitizma marširalo 100 000 ljudi, ali je mnoge iznenadilo učešće pristalica jedne političke partije, ekstremno desničarskog Nacionalnog okupljanja, i njihove liderke Marin le Pen.
Njihovo pojavljivanje je, kako ističe Rojters, neobično tim prije ako se ima u vidu da je otac Le Penove, osnivač Nacionalnog fronta Žan Marin, osuđen zbog podsticanja rasne mržnje nakon što je kazao da su gasne komore u kojima su ubijani Jevreji za vrijeme holokausta bile “samo detalj u istoriji Drugog svjetskog rata”.
Učešće u maršu je do sada najupečatljiviji pokazatelj da strategija Le Penove da normalizuje imidž partije daje rezultate, čime je uklonila jednu barijeru u poduhvatu sticanja respektabilnosti i jačanja šansi na budućim izborima, kazali su analitičari za britansku agenciju.
Promjena je dio strategije, koju koriste i ostali ekstremno desničarski političari u Evropi, uključujući i Italiju, Njemačku u Britaniju, kako bi podstakli antiimigracionu agendu dok istovremeno odbacuju navode da su rasisti.
Analitičari tvrde da je Le Penova u Francuskoj to primijenila toliko efikasno i time uklonila prepreku za koju mnogi tvrde da je blokirala ekstremnu desnicu da dođe na vlast - što je mogućnost koja užasava kritičare koji je optužuju za politički oportunizam i skrivanje pravih boja njene stranke.
Le Penova je dugo pokušavala da se distancira od najzapaljivije reotorike njenog oca, naričito otkad je od njega 2015. godine preuzela upravljanje, a 2018. promijenila i naziv partije.
Međutim, ostale francuske partije su zadržale takozvani “sanitetski kordon”, ili zdravstvenu barijeru, kako bi odsjekle tu stranku u političkom i simboličkom smislu, odbijajući da joj dozvole da učestuje na demonstracijama sa njima. Tome je došao kraj u nedjelju, sa maršom koji političari i analitičari vide kao prekretnicu u istoriji partije, ističe Rojters.
Mada su marširali na samom kraju povorke, a na u prvim redovima sa organizatorima, vladinim zvaničnicima i dvojicom bivših predsjednika, Le Penova i njeni saradnici su mogli da učestvuju bez izopštavanja, kao što se događalo na prethodnim protestima.
“Od učešća u maršu mogla je samo da izvuče korist”, kazao je za britansku agenciju Žan Danijel Levi, politički analitičar iz istraživačke agencije Haris interaktiv. “Što se tiče 2027, sada je manje razloga da se glasa protiv nje nego što ih je bilo ranije”.
Sandrin Ruso, poslanica iz redova Zelenih, kazala je da joj je zbog prisustva Le Penove bilo neprijatno. “To je prelomna tačka za Nacionalno okupljanje, koje pokušava da spere antisemitizam koji je imao od osnivanja.”
Strategija širom Evrope
Unutar partije, članovi užeg kruga oko Le Penove trljaju ruke likujući.
“Marin le Pen je u nekoliko navrata tokom marša pozdravljena aplauzom”, kazao je za Rojters izvor blizak liderki partije. “Prava prekretnica je to što pokušaji da nas demonizuju više ne djeluju”.
Strategija Le Penove u skladu je sa onim što se dešava i u drugim djelovima Evrope. U Italiji, na primjer, desničarska vlada Đorđe Meloni zauzela je čvrsto proizraelski stav od izbijana sukoba između Izraela i Hamasa, u očiglednom pokušaju da dobije respektabilnost.
Melonijeva, koja se kao tinejdžerka pridružila neofašističkom omladinskom pokretu, prošle godine je na komemoraciji jevrejskim novinarima koji su bili progonjeni dok su na snazi bili fašistički rasni zakoni obećala da će se boriti protiv “svake vrste dikriminacije i antisemitizma”
U Njemačkoj, ekstremno desna Alternativa za Njemačku izrazila je solidarnost sa Izraelom i pozvala vladu kako bi preduzela mjere za sprečavanje “uvezenog antisemitizma” muslimanskih imigranata, uprkos činjenici da bezbjednosne službe prijavljuju da je antisemitizam prisutan unutar njihove partije.
U Britaniji, desničari iz vladajuće Konzervativne partije zauzeli su čvrsti proizraelski stav i kritikovali velike demonstracije u znak podrške Palestincima nazivajući ih “marševima mržnje” koji predvodi “rulja”.
Podijeljena jevrejska zajednica
Nakon višednevnih televizijskih debata u francuskim televizijskim emisijama, u kojima je djelovalo da se saradnici Le Penove stide na pitanja o nekadašnjim komentarima Žan Marija le Pena, njegova kćerka je dobila neočekivanu podršku od nekih uglednih francuskih jevrejskih ličnosti.
“Za mene, DNK ekstremne desnice je antisemitizam. Stoga, kada vidim da jedna velika partija odbacuje antisemitizam, negiranje holokausta, i maršira za vrijednosti Republike, to mi je drago”, kazao je francuski advokat i lovac na naciste Serž Klarsfeld za list “Figaro”.
Međutim, jevrejske zajednice su više nego skeptične.
Glavna grupa za zaštitu prava Jevreja u Francuskoj optužila je Le Penovu za politički oportunizam. “Za mene to je jedna vrsta prisvajanja, instrumentalizacije marša, što je opsceno”, kazao je Jonatan Arfi, šef CRIF grupe.
U jednom slučaju koji pokazuje da se ta partija i dalje bori protiv optužbi za antisemitizam, Le Penova je podnijela tužbu za klevetu protiv bivšeg ekonomskog savjetnika Žana Rišara Sulzera, koji je 2021. kazao da njena partija diskriminiše Jevreje i da im ne dozvoljava da se kandiduju u jedinicima gdje je moguća pobjeda. Suđenje je počelo u septembru.
“Nikoga nije prevarila namjera krajnje desnice, a to je da podrži jednu zajednicu kako bi bolje isključila drugu”, kazao je novinarima portparol francuske vlade Olivije Veran. Međutim, analitičari tvrde da Le Penova i njena partije uspijevaju u promjeni javnog diskursa i percepcije.
“Oni mijenjaju debatu u svoju korist”, kazao je za Rojters istraživač Levi. “Navode birače da povjeruju da opasnost više ne dolazi od krajnje desnice već od političkog islama”.
Bonus video:
