Prema poslednjim podacima, u Njemačkoj živi 23,8 miliona ljudi s migrantskim porijeklom, što je blizu 30 odsto stanovnika. Polovina njih ima njemačko državljanstvo i većina je rođena u Njemačkoj.
O njima je bilo riječi i na tajnom sastanku u Potsdamu krajem novembra, na kojem su učestvovali i političari desničarske Alternative za Njemačku (AfD), ali i članovi konzervativnog krila Hrišćansko-demokratske unije (CDU).
Na ovom sastanku se, kako je saznala i u januaru objavila istraživačka mreža Korektiv, raspravljalo o planovima „remigracije“ – to jest deportacije velikog broja građana migrantskog porijekla bez obzira na to posjeduju li njemački pasoš.
Njemački državljani stranog porijekla bi se deportovali u slučaju da nisu, kako se naveli, asimilovani.
„Nedvosmisleno protivustavno“
No državljanstvo je posebno zaštićeno Njemačkim ustavom. Član 16. kaže: „Njemačko državljanstvo se ne može oduzeti.“
Odredba je ubačena u ustav još pod uticajem nacionalsocijalističke prakse prisilnog protjerivanja i oduzimanja državljanstva posebno građanima jevrejskog porijekla.
„Ta zaštita se odnosi i na osobe sa dvojnim državljanstvom“, naglašava u razgovoru za ARD stručnjak za ustavno pravo Ulrih Karpenštajn, potpredsjednik Njemačke advokatske komore.
Iako Ustav dopušta neke izuzetke za dvojne državljane, daje vrlo malo mogućnosti za oduzimanje državljanstva, na primjer kada je riječ o terorističkim aktivnostima.
Čak i ako bi se dodavale neke nove opcije koje bi mogle dovesti do oduzimanja državljanstva, one se ni pod kojim okolnostima ne smiju povezivati s recimo bojom kože, kao što se raspravljalo na sastanku u Potsdamu.
„Takođe eventualni razlozi za oduzimanje državljanstva ne smiju se povezivati niti s porijeklom, a takođe niti s pojmom asimilacije“, objašnjava Karpenštajn. „Ti planovi su nedvosmisleno protivustavni. Morali biste zanemariti i Njemački ustav i međunarodne konvencije o ljudskim pravima.“
Građani strahuju
Planovi masovne deportacije, zbog kojih već nekoliko sedmica milioni Njemaca protestuju protiv AfD, plaše mnoge u Njemačkoj.
U reprezentativnom istraživanju koje objavljuje ARD, 51 odsto ispitanika migrantskog porijekla reklo je da su im planovi izazvali veliki ili vrlo veliki strah. Isto tako na ovo pitanje gleda 48 posto ispitanih bez stranih korijena.
Na zapadu zemlje je strah nešto veći (49 odsto) nego u pokrajinama koje su činile DDR (42 odsto), nema značajnijih razlika u starosnim grupama, jedino je kod osoba od 35 do 49 godina strah nešto manji i iznosi 41 odsto.
Strah je posebno izražen među pristalicama Zelenih i Socijaldemokrata sa 69 odnosno 61 odsto. Samo osam odsto pristalica AfD-a se boji, dok je 76 odsto odgovorilo da im je strah manji ili da ga uopšte nema.
AfD se ograđuje
AfD se ogradila od sastanka u Potsdamu i tvrdi da se radilo o „privatnom okupljanju“.
Stranka je nedavno u zvaničnom dokumentu objasnila da njen koncept takozvane „remigracije“ uključuje mjere i podsticaje za ustavni i zakonski usklađen povratak stranaca koji su dužni da napuste Njemačku jer im je odbijen zahtjev za azil.
„Odlučno odbacujemo protivustavne zahtjeve poput (... ) deportacija njemačkih državljana s migrantskim porijeklom“, navodi se tu.
Ali početkom januara, nedugo pošto je Korektiv objavio saznanja o sastanku u Potsdamu, AfD je na mreži X objavila da treba „oduzimati pasoše kriminalcima, teroristima i silovateljima kao i onima koji se vode kao potencijalna prijetnja društvu“.
„Mora se ukinuti automatizam po kojem se kriminalci ne protjeruju zbog toga što posjeduju njemačko državljanstvo“, stoji u citatu kopredsjednice stranke Alis Vajdel.
Pravno neutemeljeno
Ovo barem sugeriše to da je cilj AfD-a da se u nekim slučajevima oduzme državljanstvo Njemcima sa migrantskom pozadinom. Prema trenutnoj pravnoj regulativi deportacije njemačkih državljana nisu moguće.
Pravnici poput Ulriha Karpenštajna takođe smatraju da bi promjena zakona bila neustavna. Njemački Ustav, inače, može da se promijeni dvotrećinskom većinom u parlamentu.
U intervjuu za ARD, poslanik Rene Špringer iz AfD-a objasnio je: „Kao Alternativa za Nemačku, jasno podržavamo Ustav, što međutim ne znači da nećemo pooštravati zakone tamo gdje je to potrebno kada preuzmemo odgovornost i budemo u vladi.“
O ovom pooštravanju odlučiće se samostalno, u njemačkom Bundestagu: „Moraćemo da pregovaramo o tome šta je za nas podnošljivo, a šta više nije prihvatljivo. I gdje se moraju spustiti barijere koje stoje na putu oduzimanju državljanstva“, rekao je Špringer.
Šta je kome „podnošljivo“
Dojam o tome šta je za AfD „podnošljivo“ dao je jedan skup lokalnog ogranka stranke u Geri, pokrajina Tiringija, održan u decembru.
Tamo je jedan posjetilac šefu AfD-a u Tiringiji Bjernu Hekeu postavio pitanje šta se događa s milionima onih koje on još uvijek smatra strancima, ali koji odavno imaju njemački pasoš i državljanstvo.
Heke, predvodnik radikalnog krila partija, je u toku večeri između ostalog rekao: „Moći ćemo da živimo s 20 ili 30 odsto manje ljudi u Njemačkoj bez ikakvih problema, zapravo mislim da to ekološki ima smisla.“
Time kao da je referisao na udio ljudi s migrantskim bekgraundom u Njemačkoj, uključujući i one s njemačkim pasošem.
Na upit ARD-a da objasni ovu izjavu, Heke je rekao da je pogrešno shvaćen i dodao: „Ovaj broj je rezultat demografske katastrofe u kojoj se nalazi Njemačka.“
Bonus video:
