Na početku ljeta, broj slučajeva zaraze koronavirusom je opadao, a stopa vakcinacije je rasla na obje strane Atlantika. Evropska unija je ukinula ograničenja za putovanje iz Sjedinjenih Država, a vakcinisani turisti su jedva čekali da putuju prvi put nakon pandemije. To je bio značajan gest i 27-člani blok je očekivao da će SAD uzvratiti istom mjerom.
Međutim, iako je Evropa prestigla SAD u vakcinaciji, američke granice su i dalje zatvorene za većinu evropskih putnika, čak i za vakcinisane. Zbog straha od širenja delta soja, ne očekuje se da će se situacija promijeniti u skorije vrijeme.
Stejt department je poručio građanima da izbjegavaju deset evropskih država, a Evropska unija razmišlja da ponovo zatvori vrata za Amerikance zbog porasta broja zaraženih u SAD.
Zvanične preporuke EU predviđaju da zemlje na njenoj “bezbjednoj listi” nisu zabilježile više od 75 novih slučajeva kovida-19 na 100.000 stanovnika u posljednjih 14 dana. Međutim, stopa u SAD je daleko veća. Prema posljednjim podacima Evropskog centra za prevenciju i kontrolu bolesti, u SAD ima skoro 270 slučajeva na 100 hiljada stanovnika. Te brojke su, međutim, posljednji put ažurirane prvog avgusta. Prema procjeni “Vašington posta”, trenutni broj je skoro 400, ili više nego petrostruko veći od evropskog.
U ponedjeljak, nakon što su se proširile glasine da će Evropska unija ponovo uvesti restrikcije američkim putnicima, taj blok je odlučio da za sada odustane od toga, što omogućava Amerikancima da i dalje posjećuju evropske gradove i plaže.
Evropljani se očajnički trude da ožive ekonomije, ali je 27-člani blok poslao signal da bi uskoro mogao promijeniti politiku prema gostima s druge strane Atlantika. Savjet Evropske unije saopštio je da će nastaviti da prati države, uključujući SAD, gdje se “situacija s kovidom pogoršala”, rekao je jedan zvaničnik “Vašington postu”.
Ako se situacija ne popravi u naredne dvije nedjelje, Savjet bi mogao skinuti SAD s liste bezbjednih država, rekao je taj zvaničnik, koji je želio da ostane anoniman.
To bi moglo značiti zabranu za nevakcinisane putnike. Članice EU bi mogle nametnuti “hitnu pauzu”, koja bi zaustavila putovanja bez obzira na vakcinalni status, piše “Vašington post”.
Američke vlasti pozivaju Amerikance da izbjegavaju veći dio zapadne Evrope. Stejt department je u ponedjeljak izdao savjete da se ne putuje u Francusku i Island, navodeći kao razlog nivo zaraze u tim zemljama, koji je sličan stopi u SAD. Zvaničnici su već izdali upozorenja za Britaniju, Kipar, Grčku, Maltu, Holandiju, Portugal i Španiju.
Bez konkretnog objašnjenja
Bivši predsjednik Donald Tramp prvo je uveo zabrane na početku pandemije. Ukinuo ih je u posljednjim danima mandata, ali ih je Džo Bajden ponovo uveo nedugo nakon preuzimanja funkcije.
Bijela kuća nije ponudila konkretno objašnjenje zašto su zabrane i dalje na snazi, iako neke države s većom stopom zaraze i manjim procentom vakcinisanih nisu obuhvaćene sličnim restrikcijama, piše “Njujork tajms”. Portparolka Bijele kuće Džen Psaki je na konferenciji za novinare prošle nedjelje navela savjete medicinskih eksperata i zabrinutost zbog delta soja.
Prema trenutnim pravilima, u SAD ne mogu da putuju državljani Velike Britanije, Irske i 26-člane Šengenske zone.
Među pet drugih država koje su pod zabranom su one s visokom stopom zaraze, poput Irana, Južne Afrike, Brazila i Indije, ali i Kina, gdje je stopa širenja mjesecima daleko niža nego u SAD.
Mnogi u Evropi su ogorčeni zbog restrikcija. Kritičari američke politike kažu da ona pogađa biznis, razdvaja porodice i nema epidemiološkog smisla jer je nivo zaraze u SAD puno veći nego u većini država EU.
Za neke evropske porodice, nastavak zabrane je pogoršao jednu od najvećih nevolja pandemije - razdvojenost.
Elizabet Haselbah, državljanka Švajcarske, prije četiri godine je kupila stan na Floridi. Međutim, nije mogla da vidi svoj dom od početka pandemije.
Ona je za “Njujork tajms” izjavila da je Trampovo ponašanje na međunarodnoj sceni smatrala nerazumnim, ali da nije očekivala da će imati isto mišljenje o Bajdenu povodom zatvorenih granica.
Ona i dalje plaća poreze i troškove održavanja, ali je zabrinuta jer nije mogla da zaštiti stan uoči sezone uragana, koja traje od juna do novembra.
“Bila sam obožavatelj broj jedan demokrata”, izjavila je za američki list.
Pisao Bajdenu da želi da vidi porodicu
”Insistiramo na tome da postoje uporediva pravila za putnike u oba smjera”, izjavila je prošle nedjelje predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen. “Moramo da riješimo problem što je prije moguće, i u kontaktu smo s našim američkim prijateljima. Ovo ne smije da se oduži još nekoliko nedjelja.”
Frustrinan zabranom, penzioner Maris van der Veken iz Holandije pisao je Bajdenu, rekavši da želi da vidi porodicu u Mičigenu.
Van der Veken (64) i njegova supruga An-Mieke (61) tek su bili upoznali unučad, od tri i četiri godine, prije nego što je pandemija onemogućila putovanja. Pošto su primili vakcinu AstraZeneka u martu, vjerovali su da će uskoro moći da vide djecu, kao i kćerku i zeta. Umjesto toga, komuniciraju s njima svake nedjelje putem video poziva.
Unučad ih prepoznaju, ali Van der Veken brine da pozivi na veliku daljinu nisu dovoljni i da gubi dragocjene godine.
“Sada je važno da gradimo odnos s njima. Mislim da bi zabrane putovanja morale da prave razliku između porodičnih veza i turista”.
Ljubav nije turizam
Nevjenčani parovi s različitim pasošima bore se da održe veze, pa je tako nastao popularni haštag na Tviteru #loveisnottourism (ljubav nije turizam). Evropljani kojima je ponuđen posao u SAD i dalje ne znaju da li da ga prihvate.
“Sada kada imamo vakcina, neka dođu makar vakcinisani”, kazala je za “Njujork tajms” Mišel Kastelejn, francusko-američka državljanka koja živi u Kaliforniji. Njen brat Francuz morao je da odustane od plana da prisustvuje vjenčanju njenog sina ovog mjeseca, iako se nadao da će zabrane do sada biti ukinute za vakcinisane Evropljane.
Portparol Evropske komisije Adalbert Janc rekao je na konferenciji za novinare u utorak da su razgovori sa SAD u toku.
“Smatramo da postoje dobri argumenti da SAD uklone zabrane putovanja, ili ih makar prilagode, imajući u vidu poboljšanje zdravstvene situacije u EU”, kazao je.
Godina američkog turizma u Grčkoj
U nedavnoj kolumni konzervativnog njemačkog lista “Velt”, američka politika je opisana kao ponižavajuća. Kao njen rezultat, mnogi Evropljani bi vjerovatno prihvatili nove restrikcije za Amerikance, ali “nažalost, niko od njih ne bi imao koristi”, piše u komentaru. Ističe se da su evropskim državama, posebno onima oko Mediterana, potrebni dolari od turizma da bi preživjele.
“Vašington post” navodi da je turizam u Francuskoj činio više od sedam odsto BDP-a prije pandemije. Ekonomije Italije i Grčke su još zavisnije od tog sektora, pri čemu turizam čini 13, odnosno preko 20 odsto njihovog BDP-a.
Povratak američkih turista u Grčku osvježio je taj sektor ove godine, kada je državljanima mnogih drugih zemalja i dalje bio zabranjen ulazak u tu zemlju. Američki ambasador u Grčkoj, Džefri Pjat, nazvao je 2021. “godinom američkog turizma u Grčkoj”.
Strah od ekonomskih posljedica
Predstavnici turističke industrije kažu da EU oklijeva da ponovo uvede ograničenja za Amerikance možda iz straha od potencijalnih ekonomskih posljedica takvih mjera.
“Putovanje i mobilnost su od suštinskog značaja za ekonomiju,” kaže Luis Arauho, predsjednik Evropske komisije za putovanja, organizacije koja nastoji da promoviše putovanje u Evropsku uniju.
Prema podacima te komisije, američki dolasci u Evropu su opali za više od 80 odsto prošle godine, u odnosu na 2019. Italija, Francuska i Španija su među evropskim državama koje su najviše zavisne od američkih turista, ali su i druge zemlje primijetile porast interesovanja prije pandemije.
Bilo kakva iznenadna promjena u propisima negativno utiče na povjerenje u sektor turizma, rekao je Arauho, a EU je možda sve opreznija povodom preduzimanja akcije koja bi mogla nanijeti štetu toj industriji.
“Od ključnog značaja je vratiti povjerenje u taj sektor”, smatra Arauho.
Bonus video:
