Riječ je o ogromnim ulaganjima: Katarska telekomunikaciona kompanija Ooredoo planira da u narednim godinama uloži pola milijarde američkih dolara (oko 430 milijardi eura). u novu terestričku mrežu optičkih kablova - od Arapskog poluostrva do Evrope. Početak bi bio u Omanu, a zatim bi preko Iraka i Turske stigla do Marselja, prenosi ovih dana katarska novinska agencija QNA.
Nezavisno od toga, prema navodima medija, i Saudijska Arabija i Sirija pregovaraju o izgradnji nove linije kablova. I ona bi trebalo da vodi s Arapskog poluostrva – tačnije iz saudijskog kraljevstva – do Evrope.
Zanimljivo je da Katar i Saudijska Arabija sada pokušavaju da uspostave vezu kopnenim putem, kaže berlinski istraživač organizacija i transformacija Ajad al Ani u intervjuu za DW.
„Jer ova kopnena veza podrazumijeva da se i Irak i Sirija smatraju bezbjednim tranzitnim zemljama u koje se može ulagati. Time se obije zemlje jače integrišu u međunarodni sistem podataka i komunikacija, od čega može imati koristi i lokalna digitalna privreda. To će vjerovatno podstaći i njihov ekonomski razvoj.“
Reakcija na nedavne krize
Izgradnja nove mreže takođe je posljedica nedavnih kriza, nagovijestio je Aziz Alutman Fahru, izvršni direktor kompanije Ooredoo i dodao da će nova mreža ojačati otpornost globalnih komunikacionih sistema i stvoriti alternativne rute. Time bi se izbjegli mtrenutni izazovi u Crvenom moru i Oruskom moreuzu.
Za operatere mreža ove dvije morske oblasti trenutno su problematične. Ormuski moreuz razdvaja Arapsko poluostrvo od Irana – i od država sa kojima je Iran do skoro bio u snažnom rivalstvu, posebno Saudijske Arabije i Ujedinjenih Arapskih Emirata. Posebno je sa Saudijskom Arabijom prethodnih godina dolazilo do sukoba. Katar, međutim, ima dobre odnose s Iranom.
Još je osjetljivija situacija u Crvenom moru. Tamošnjim moreuzom Bab el Mandeb godišnje prođe 22.000 brodova. Gusta je i digitalna mreža: Trenutno tu prolazi 15 interkontinentalnih podmorskih kablova. Prema podacima kompanije Hongkong Global Communications (HGC), preko njih se prenosi 80% podataka između Azije, Afrike i Evrope.
Česti napadi na digitalnu infrastrukturu
Ovi kablovi bili su više puta meta napada – ili su to bar mogli biti, jer se namjerno oštećenje ne može uvijek nedvosmisleno dokazati.
Do prvog prekida došlo je 2008: prema istraživanju Škole međunarodnih studija Henri Džekson Univerziteta u Vašingtonu, oštećeno je pet kablova. Tri od njih povezivala su Aziju i Evropu. Egipat je privremeno izgubio 70 odsto internet veze, a Indija 50 do 60 procenata. Da li je riječ o namjernom oštećenju - nije razjašnjeno.
Tokom rata u Gazi, Huti u Jemenu podržavali su radikalno-islamistički Hamas. U tom kontekstu, tokom više mjeseci nisu samo napadima ometali plovidbu kroz Crveno more, već su, prema podacima HGC-a, u proljeće 2024. oštetili četiri od ukupno 15 kablova koji tuda prolaze, uključujući onaj koji povezuje tri kontinenta.
Ukupno je, prema tim navodima, više od četvrtine saobraćaja podataka bilo ugroženo. U jednoj objavi HGC je opisao kako je održavao interkontinentalnu komunikaciju: Dio podataka preusmjeren je preko kineskog kopna ka Evropi, drugi preko SAD, a treći preko neoštećenih podmorskih kablova kroz Crveno more.
Telekomunikaciona industrija: sistematsko proširenje
Ovakvim incidentima trebalo bi da doskoče dva planirana projekta. Region je globalno logističko i digitalno čvorište kroz koje prolazi 30% a svjetskih podataka i čak 90% podataka između Evrope i Azije, izjavio je predsjednik kompanije Ooredoo Aziz Alutman Fahru.
Katar sistematski unapređuje svoju telekomunikacionu industriju. Tako su prošlog jeseni kompanije Qatar National Broadband Network (QNBN) i Gulf Bridge International (GBI) najavile spajanje svojih telekomunikacionih sektora.
Ta fuzija je sada i sprovedena. Kompanija QNBN je specijalizovana za optičke kablove, GBI za morske i kopnene kablove. Kombinujući ih, kompanije žele da učine Katar vodećom zemljom za međunarodni protok podataka, prenosi katarski list The Peninsula.
Više od puke infrastrukture
Pored toga, ovi projekti nisu samo čista infrastruktura, već su povezani sa sopstvenom digitalnom tehnologijom, poput centara podataka, kaže Ajad al Ani.
„Već sama infrastruktura danas predstavlja značajan izvor prihoda. Ali u kombinaciji sa sopstvenim centrima za računanje i razvoj, ona daje osnovu za uspješnu digitalnu ekonomiju.“
Prema Gulf Bridge-u, Katar trenutno pokušava da privuče inovativne kompanije iz Evrope i Azije i ponudi besprekornu kapiju za povezivanje na Bliskom istoku. U spajanju QNBN-a i GBI-ja, cilj je i širenje globalnog prisustva, navodi list Gulf Times iz oktobra 2024.
Katar, kao i Saudijska Arabija i Ujedinjeni Emirati, ovim mrežama polažu i temelje za vrijeme poslije fosilnih goriva, kaže Ajad al Ani. Kako navodi, ove države ne leže strateški loše, već upravo na presjeku tri kontinenta – Azije, Afrike i Evrope.
„Region takođne raspolaže gotovo neograničeom solarnom energijom za rad data-centara, koja je relativno jeftina. To je značajna prednost u ovoj energetski intenzivnoj industriji. Za njih nisu potrebne dodatne nuklearne elektrane, kao što je slučaj, na primer, u SAD.“
Bonus video:
