Građani, njih 52 odsto smatra da je korupcija prisutna na privatnim fakultetima i višim školama, dok je taj procenat za državne fakultete i škole 47 odsto, pokazalo je istraživanje Centra za građansko obrazovanje (CGO).
Ta nevladina organizacija predstavila je danas istraživanje javnog mnjenja o percepcijama građana o korupciji u obrazovanju.
Izvršna direktorka CGO, Daliborka Uljarević je kazala da percepcija o (ne)korumpiranosti obrazovnog sistema u Crnoj Gori nije uniformna, ali zabrinjava rast onih koji vjeruju da je korupcija u ovoj oblasti široko rasprostranjena u različitim oblastima i oblicima, kao i da po većini analiziranih parametara ona raste.
Ona je ukazala da 52 odsto građana navodi da je korupcija prisutna ili prisutna u velikoj mjeri na privatnim fakultetima i višim školama, dok je taj procenat za državne fakultete i škole 47 odsto, a znatno niži kad je riječ o srednjim i osnovnim školama.
“U poređenju sa 2011. godinom kada su CGO i CEMI radili slično istraživanje, dramatičan je rast percepcije korupcije na državnim fakultetima za čak 18 odsto, jer je 2011. godine iznosio 29 odsto da bi četiri godine kasnije bio viđen kroz 47 odsto, što svakako treba da zabrine rukovodstvo Univerziteta Crne Gore (UCG)”, kazala je Uljarević.
Ona je pojasnila da je korupcija najprožetija u oblasti zapošljavanja ili biranja u akademska zvanja, gdje 53 odsto građana vjeruje da je korupcija prisutna u određenoj mjeri.
“Ispitanici kao korumpirane oblasti vide i izbor studentskih predstavnika (38 odsto), a upis u srednje (26 odsto) i osnovne škole (13 odsto) se cijene oblastima sa manje korupcije”, navodi se u istraživanju.
Nalazi pokazuju da su u Crnoj Gori u obrazovnom sistemu rasprostranjeni nepotizam i korišćenje partijskih veza (61 odsto građana vjeruje u to), a prisutno je i primanje mita ili poklona (42 odsto).
“Svega 15 odsto građana Crne Gore navodi da su ikada lično koristili rođačke, partijske ili neke druge veze kako bi sebi ili nekoj sebi bliskoj osobi obezbijedili bolju ocjenu u školi/na fakultetu ili polaganje ispita, ali je spremnost na davanje mita za ove svrhe nešto veća (18 odsto)“, pokazalo je istraživanje.
Uljarević je ukazala na veliki pad onih koji su spremni da prijave nadležnim organima da im je tražen mito kroz obrazovni sistem odnosno sa 61 odsto onih koji su to bili spremni da urade 2011. godine u prošloj je na spremno tek dvije petine građana.
„Što svakako predstavlja i refleksiju nedostatka mjerljivih rezultata nadležnih institucija kad je riječ o borbi protiv korupcije u obrazovanju”, kazala je Uljarević.
Ona je navela da pitanje duplog zapošljavanja na UCG dobija na prepoznatljivosti i 44 odsto građana ga prepoznaje kao problem.
Crnogorski građani, njih 81 odsto smatra da u sistemu obrazovanja postoje privilegovani učenici, a njih identifikuju među djecom roditelja na visokim funkcijama i položajima, zatim bogatih roditelja, kao i među djecom partijski podobnih roditelja dok ih je najmanje identifikovano među djecom prosvjetnih radnika.
“Polovina građana vjeruje da je u Crnoj Gori danas moguće kupiti važeću diplomu određene škole ili fakulteta u Crnoj Gori. Kad je riječ o iskustvenom doživljaju, 19 odsto ističe da zna nekoga ko je kupio diplomu, pri čemu je, među građanima sa višim nivoom obrazovanja ovaj procenat nešto viši”, precizirala je Uljarević.
Istraživanje je pokazalo da trećina građana (35 odsto) ističe da su plagijati relativno česta pojava u Crnoj Gori, a znatno manji broj je onih koji lično poznaju nekog ko je plagirao naučni, magistarski ili doktorski rad (14 odsto).
Koordinatorka na programu Aktivno građanstvo u CGO, Snežana Kaluđerović je navela da dvije petine građana smatra da se o problemu korupcije u obrazovanju u javnosti govori manje nego što bi trebalo.
Ona je dodala da dvije petine građana ističe pesimizam po pitanju mogućnosti smanjenja korupcije u obrazovanju.
„Važno je istaći da građani vjeruju da je korupcija u obrazovanju unutrašnje pitanje obrazovnog sistema, i da većina građana istovremeno ističe Ministarstvo prosvjete kao najodgovornije za problem korupcije u obrazovanju i kao instituciju koja najviše treba da radi na suzbijanju korupcije u obrazovanju u Crnoj Gori“, navela je Kaluđerović.
Ona je precizirala da građani najodgovornijima za sadašnje stanje u obrazovanju pored Ministarstva prosvjete, vide policiju, tužilaštvo i sudove, ali i sveopštu moralnu i krizu društvenih vrijednosti, zatim sistem obrazovanja, lošu materijalnu situaciju profesora, zakonske regulative, učitelje, nastavnike i profesore, ali i političke partija i političku elitu, roditelje, kao i admnistraciju u školama i na fakultetima.
Istraživanje je dio projekta “Da samo znanje donosi zvanje”, koji CGO sprovodi u saradnji sa ELIAMEP-om, a uz podršku Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori.
Stručni i terenski dio je uradila agencija Ipsos Strategic Marketing od 9. do 18. decembra prošle godine, na troetapnom slučajnom reprezentativnom stratifikovanom uzorku od 1004 ispitanika iz 17 gradova u Crnoj Gori.
Bonus video:
