Saradnici Akcije za ljudska prava (HRA) su, od 1. marta do 1. jula, registrovali 525 primjera kršenja Kodeksa novinara, dok je Monitoring tim Medijskog savjeta za samoregulaciju (MSS) evidentirao 152 slučaja kršenja nekog od 12 osnovnih načela Kodeksa.
U Podgorici je danas predstavljen četvrti i posljednji izvještaj u okviru projekta ”Monitoring novinarskih samoregulatornih tijela u Crnoj Gori”, koji je HRA sprovodila od septembra 2012. do septembra ove godine, uz podršku Ambasade Velike Britanije u Podgorici i Fondacija za otvoreno društvo.
Novinar Dragoljub Vuković naveo je da su još brojna kršenja osnovnih profesionalnih i etičkih normi, sadržanih u jedinstvenom Kodeksu novinara Crne Gore.
“U periodu od 1. marta do 1. jula, saradnici HRA su evidentirali 525 primjera kršenja Kodeksa u dnevnim listovima koji izlaze u Crnoj Gori, izuzimajući Informer Crna Gora, i nekoliko vodećih portala. U istom periodu je Monitoring tim MSS evidentirao 152 primjera kršenja nekog od 12 osnovnih načela Kodeksa”, kazao je on.
Kad je riječ o Monitoring timu MSS, veći broj kršenja je uočen po osnovu sopstvenog monitoringa, a manji rješavanjem žalbi.
“Prema evidenciji HRA, monitorovani štampani i online mediji su najčešće kršili načelo broj deset, koje se prvenstveno odnosi na pretpostavku nevinosti. Od 1. marta do 1. jula, saradnici HRA su zabilježili 223 primjera kršenja ovoga načela, a u nastavku monitoringa – do 1. septembra – još blizu 200, tako da ih je za period od šest mjeseci bilo ukupno 401”, naveo je on.
Načelo broj 12 prekršeno 151 put
Monitoring tim MSS-a, od 1. marta do 1. jula, je evidentirao samo 15 primjera kršenja načela broj deset, odnosno pretpostavke nevinosti u štampanim medijima, a nijedno u online medijima.
Po učestalosti kršenja u štampi i online medijima, prema nalazima saradnika HRA, zatim dolazi načelo broj 12, koje etiketira plagiranje kao neetičnu praksu. U periodu od 1. marta do 1. jula, ovo načelo je prekršeno 151 put, a do 1. septembra 262 puta.
“Monitoring tim MSS-a nije od 1. marta do 1. jula uočio nijedan primjer kršenja ovoga načela u štampi i online medijima. Evidentirano je da je u štampanim i online medijima najčešće kršeno načelo broj jedan, koje se prvenstveno tiče tačnosti. Prema evidenciji, od 1. marta do 1. jula ovo načelo je prekršeno 91 put”, saopštio je Vuković.
Vuković je rekao da je Monitoring tim MSS-a, kao što je činio i ranije, i u ovom analiziranom periodu više pažnje obraćao na medije koji nijesu njegovi članovi, nego na one koji jesu
Prema nalazima monitoring HRA, kojim nije bio obuhvaćen Informer CG, ovo načelo je u istom periodu prekršeno 64 puta i po učestalosti kršenja je na trećem mjestu na listi HRA.
“Prema nalazima Monitoring tima MSS-a, dnevnik Dan je u periodu od 1. marta do 1. jula prednjačio po broju kršenja osnovnih načela Kodeksa. Evidentirana su ukupno 54 primjera. Prema nalazima saradnika HRA, u istom periodu su prednjačile Dnevne novine, član MMS-a, a Dan (nije član MSS-a) je na drugom mjestu”, navodi se u izvještaju.
Vuković je rekao da je Monitoring tim MSS-a, kao što je činio i ranije, i u ovom analiziranom periodu više pažnje obraćao na medije koji nijesu njegovi članovi, nego na one koji jesu.
“Prema njegova dva posljednja izvještaja, ispada da su mediji koji nijesu pristupili MSS i ne prihvataju njegovu nadležnost mnogo češće kršili Kodeks nego mediji učlanjeni u MSS. Monitoring HRA pokazuje bitno drugačiju sliku”, kazao je on.
Gorjanc-Prelević: Informer pokazao nizak nivo poštovanja standarda
Izvršna direktorica HRA i urednica izvještaja, Tea Gorjanc-Prelević, objasnila je da je cilj projekta bio da ohrabri i podrži medije i novinarska, odnosno medijska samoregulatorna tijela u Crnoj Gori da objektivno i ujednačeno primjenjuju Kodeks novinara Crne Gore i standarde ljudskih prava.
U HRA, kako je dodala, vjeruju da samoregulacija medija može i treba da koristi zaštiti ljudskih prava i sprječavanju njihovog kršenja.
“Ako se vrši stručno i nepristrasno, samoregulacija koristi i građanima i medijima, jer može da spriječi sudske sporove, doprinese odgovornom informisanju i unaprijedi povjerenje javnosti u novinare i medije. Samoregulacija u medijima na najkonkretniji i najuverljiviji način predstavlja borbu za dostojanstvo profesije”, rekla je Gorjanc-Prelević.
Nadzor nad samoregulacijom centralnih informativnih emisija pet najgledanijih televizijskih stanica: Atlas televizije, Televizije Crne Gore, Televizije PINK M, Televizije Prva, Televizije Vijesti, sprovela je Marijana Buljan, ekspertkinja za medije i programska direktorica HRA.
I ovaj izvještaj, kao i sve prethodne, u odnosu na štampane medije (dnevnu štampu: ”Blic” – izdanje za Crnu Goru, ”Dan”, ”Dnevne novine”, ”Pobjeda” i ”Vijesti”, i nedjeljnik ”Monitor”) i portale (”Analitika”, ”Cafe&'769; del Montenegro”, ”IN4S” , portal “Vijesti” i portal RTCG) izradio je Vuković.
Nadzor nad samoregulacijom centralnih informativnih emisija pet najgledanijih televizijskih stanica: Atlas televizije, Televizije Crne Gore, Televizije PINK M, Televizije Prva, Televizije Vijesti, sprovela je Marijana Buljan, ekspertkinja za medije i programska direktorica HRA.
“Od marta 2014, u Crnoj Gori je počeo s objavljivanjem dnevni list Informer – izdanje za Crnu Goru, koji se istakao niskim nivoom poštovanja profesionalnih standarda”, kazala je Gorjanc-Prelević.
Taj list, pojasnila je, nijesu mogli da nadziru u postojećim kapacitetima projekta, već su to činili sporadično.
“Na primjer u odnosu na reakciju MSS-a na najupečatlijivi slučaj kršenja Kodeksa vezan za direktoricu Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) Vanju Ćalović. ”Informer” CG, prema dostupnim informacijama, nije prihvatio nijedan oblik samoregulacije”, kazala je Gorjanc-Prelević.
Bonus video:
