U Crnoj Gori, prema grubim procjenama, između 30 i 40 hiljada zaposlenih ne prima zarade ili ih primaju neredovno, saopštili su predstavnici Saveza sindikata (SSCG) i dodali da taj problem najviše opterećuje standard i egzistenciju građana.
U toj sindikalnoj organizaciji su rekli da je, iako o tome zvaničnih preciznih podataka nema, činjenica da ogroman, ako ne i najveći broj zaposlenih, ne prima zaradu redovno, dok pojedini zaposleni, ne primaju zaradu čak i po nekoliko mjeseci, pa i u dužem vremenskom periodu.
“Jedino zaposleni u javnom sektoru primaju plate redovno, mada i kod njh ima manjih zakašnjenja u isplati zarada zbog opterećenosti budžeta”, rekli su agenciji Mina-business iz Službe za informisanje SSCG.
Oni su ocijenili da problem neredovnosti isplate zarade zaposlenih najviše opterećuje standard i egzistenciju zaposlenih, da i pored zakonske regulative, prevashodno zakona o radu i o inspekciji rada, ovlašćenjima poreske i inspekcije rada, nema dovoljno rezultata u realizaciji elementarnih prava zaposlenih, odnosno prava na zaradu koja se shodno zakonskim propisima isplaćuje u novcu.
“Smatramo da je potrebno jačanje kontrolne funkcije državnih organa, veća odgovornost poslodavaca, kao i veće sankcije za nepoštovanje zakonskih propisa”, poručili su iz SSCG.
U Savezu smatraju da su, na prvom mjestu, poslodavci dužni da obezbijede isplatu zarada i drugih primanja zaposlenih, socijalnu i drugu sigurnost i da ispunjavaju i druge obaveze prema zaposlenima, a država kao najodgovorniji društveni faktor, da svojim mehanizmima i instrumentima obezbijedi poštovanje i sprovođenje svih zakonskih propisa.
“Kada su u pitanju mehanizmi zaštite, zaposleni se mogu obratiti prevashodno SSCG, odnosno pravnoj kancelariji Saveza, nadležnim državnim organima, posebno Inspekciji rada, Upravnoj inspekciji isključivo za javni sektor, Agenciji za mirno rješavanje radnih sporova, kao i nadležnim sudovima”, precizirali su iz Saveza.
Oni su objasnili da je najpozvanija u tom slučaju da reaguje Inspekcija rada, koja je nadležna da nadzire poslodavca i sprovođenje odredbi Zakona o radu, Opšteg kolektivnog ugovora (OKU), drugih propisa i opštih akata.
“Ovaj organ je nadležan takođe i za pojedinačne slučajeve, na osnovu podnošenja individualnih zahtjeva za inspekciju, kontrolu i postupanje po osnovu anonimnih pritužbi. Tu je i Agencija za mirno rješavanje radnih sporova, kod koje je neophodno da zaposleni podnese predlog za pokretanje postupka i saglasnost poslodavca, da bi se okončao postupak mimo suda”, rekli su iz SSCG.
Na kraju, kako se dodaje, preostaje sud koji u radnim sporovima postupa po načelu hitnosti.
Iz Sindikata su, odgovarajući na pitanje šta je potrebno uraditi kako bi se zaposleni osigurali da će poslodavci redovno isplaćivati zarade, odnosno da li je problem zakonski okvir ili je potrebna bolja kontrola nadležnih institucija, rekli da se SSCG zalaže, uvijek se zalagao i traži da se zakoni dosljedno i jednako primjenjuju na sve građane, odnosno zaposlene, pri čemu nadležni organi i institucije imaju ključnu ulogu.
“Takođe, Savez traži i insistira na odgovornom ponašanju i postupcima svih državnih institucija, da organizovano i efikasno djeluju u slučaju kršenja i nepoštovanja zakonskih propisa koji se odnose na sferu radnih odnosa”, dodali su iz Saveza.
Kada je u pitanju zakonski okvir koji reguliše socijalna i ekonomska prava zaposlenih, u SSCG smatraju da postoji zadovoljavajuća zakonska regulativa, koju svakako treba unaprijediti i poboljšati, uz angažovanje svih nadležnih institucija i subjekata, kako bi se taj problem sveo na najmanju moguću mjeru.
“Smatramo da je osnovni problem nepoštovanje rješenja predviđenih Zakonom o radu, kolektivnim ugovorima i durgim propisima, kojima se uređuju prava i obaveze zaposlenih, odnosno zarade i druga primanja. Problem je i nepostojanje socijalnog dijaloga kada se radi o ključnim pitanjima od interesa za položaj zaposlenih, posebno kada su u pitanju sistemski zakoni”, ocijenili su iz sindikalne organizacije.
Poslodavci, kako su naveli, na različite načine pokušavaju da izbjegnu propisane obaveze, bilo prema zaposlenima, bilo prema državi, što za posljedicu ima siromašenje fondova, penzijskog i zdravstvenog osiguranja, što u krajnjem najviše pogađa najugroženije kategorije stanovništva.
“Veliki broj poslodavaca bez obzira na finansijske pokazatelje isplaćuje minimalne bruto zarade svim zaposlenima, kao što su trgovina na veliko, ugostiteljski objekti, kao i agencije za privremeno zapošljavanje. Vrlo često se ugovorima o radu, koji zaposleni potpisuje, predviđa zarada u minimalnom iznosu, dok je njen neto iznos veći, tako da jedino u tom slučaju reaguje Poreska uprava (PU) preduzimajući zakonom propisane mjere”, rekli su iz SSCG.
Prema evidenciji PU, minimalnu zaradu u iznosu od 193 eura u 2014. godini primilo je 19,31 hiljada zaposlenih, a do novembra prošle godine 14,38 hiljada zaposlenih.
Bonus video:
