Bruto domaći proizvod (BDP) Crne Gore u trećem kvartalu ove godine (jul, avgust, septembar), koji zbog turizma treba da bude ekonomski najaktivniji period, imao je rast od 3,1 odsto. Vlada je prošle godine u ekonomskim dokumentima navodila očekivanje da će rast ekonomije za cijelu ovu godinu iznositi 4,8 odsto, a u novom programu ekonomskih reformi je tu procjenu za cijelu 2025. godinu smanjila na 3,3 odsto.
Prema podacima Monstata o bruto domaćem proizvodu u trećem kvartalu ove godine, desila se jedna neobična i rijetka situacija u crnogorskoj ekonomiji da je cijeli izvor roba i usluga, gdje se računaju i prihodi od stranih turista, bio ukupno manji od uvoza roba i usluga.
Odnosno, prihodi od turizma i izvoza u najznačajnijem ekonomskom dijelu godine nisu mogli da pokriju gubitak od uvoza. Uobičajeno je da u tom periodu nastane veća pozitivna razlika - višak prihoda, kojim se značajno prikriva manjak u drugim periodima godine. Naime, 2019. godine je ostvaren višak od 178 miliona eura, između ove dvije kategorije, a ove godine je bio gubitak od 66 miliona eura.
Ukupan izvoz roba i usluga (sa prihodima od stranih turista) iznosio je za ova tri mjeseca 1,37 milijardi, dok je uvoz roba i usluga vrijedio 1,436 milijardi.
Ova negativna razlika do sada se dešavala u godini pandemije 2020, kao i u periodu globalne ekonomske krize između 2009. i 2012. godine.
Centralna banka je ranije izračunala da su prihodi od turizma za devet mjeseci ove godine bili 1,32 milijarde i da su za 1,26 odsto veći nego u istom periodu lani. Prema podacima Monstata, inflacija u sektoru restorani, kafići i ostalo, koji obuhvata najveći dio turizma, u septembru je imala godišnju stopu rasta od 9,6 odsto. To znači da je do ovog minimalnog rasta došlo zbog povećanja cijena a rasta turističkog prometa. Opšta godišnja stopa inflacije u septembru iznosila je 4,9 odsto, pa je i vrijednost prihoda od turizma u realnoj vrijednosti niža.
I do ovog niskog procenta rasta ekonomije tokom ljetnje sezone došlo je zbog povećanja potrošnje domaćinstava (u koju se računa potrošnja stanovništva, ali i stranaca sa boravkom). Ta potrošnja za ova tri mjeseca iznosila je 1,67 milijardi, bila je veća za 160 miliona ili za 10,5 odsto. Potrošnja države povećana je sa 332 na 350 miliona ili za 5,4 odsto.
Bruto investicije imale su rast sa 503 na 584 miliona, za 81 milion ili 16 odsto.
Bonus video:
