Građani su u okviru projekta „Bez barijera. Da posao ne stoji“, od aprila prošle do marta ove godine, prijavili ukupno 104 barijere, od čega se većina odnosila na ograničenja u poslovanju, neefikasnu administraciju i finansijske prepreke u pokretanju i vođenju biznisa.
Moderator javnog dijaloga na portalu www.bezbarijera.me, Miloš Vuković, kazao je da su barijere grupisane u osam kategorija – finansijska ograničenja u pokretanju i vođenju biznisa, komplikovane i nejasne procedure, neadekvatna inspekcijska kontrola i zakonska regulativa, neefikasna administracija, ograničenja u poslovanju, siva ekonomija i visoke takse.
On je, na konferenciji za novinare na kojoj su predstavljeni rezultati druge faze kampanje “Bez barijera. Da posao ne stoji“, saopštio da je u kategoriji finansijska ograničenja u pokretanju i vođenju biznisa prijavljeno 15 barijera, kojima je ocijenjeno da je porez na dodatu vrijednost (PDV) visok, kao i da je način njegovog obračuna nepovoljan i da ugrožava poslovanje.
„Primjedbe su se odnosile i na neadekvatnu politiku poslovnih banaka u smislu neprihvatanja ili prevelikog zahtjeva za kolateralima, što će po mišljenju preduzetnika onemogućiti dalji razvoj njihovih kompanija, posebno u susret otvaranju evropskog tržišta“, rekao je Vuković prilikom predstavljanja izvještaja.
Preduzetnici koji se od skoro bave privatnim biznisom ukazivali su na probleme u naplati potraživanja, kao i na visoke troškove poslovanja, u prvom redu poreza i pratećih naknada.
Vuković je dodao da su u okviru te kategorije date određene preporuke, između ostalog i da se razmotri mogućnost oslobađanja početnika u biznisu plaćanja poreza i doprinosa na period od godinu.
Cilj kampanje je bilo unaprijeđenje poslovnog ambijenta kroz dijalog između nacionalnih institucija, lokalnih samouprava i predstavnika biznis sektora. U okviru projekta je uspostavljena onlajn platforma www.bezbarijera.me, putem koje su privrednici od novembra 2015. godine, kada je kampanja pokrenuta, ukazivali na probleme sa kojima se susreću u poslovanju.
Od novembra 2015. godine do marta prošle ukupno su prijavljene 124 barijere, pa je za dvije godine trajanja projekta ukupno evidentirano 228 barijera.
Vuković je saopštio da je u kategorijama komplikovane i nejasne procedure i neadekvatna zakonska regulativa, prijavljeno po deset barijera.
U tom dijelu posebno je navedena činjenica da se doznake za porodiljsko bolovanje donose jednom mjesečno, što uzima dosta vremena zbog procedure koja zahtijeva preveliki broj partećih dokumenata.
Zbog toga je data preporuka da se doznake produže sa jednog na 12 mjeseci važenja.
“Barijera koja nije toliko očigledna na prvi pogled odnosi se na problem da podzakonska akta, najčešće pravilnici, derogiraju zakone umjesto da pomognu da se zakonske norme pravino tumače”, objasnio je Vuković.
On je naveo da je u kategoriji neadekvatna inspekcijska kontrola prijavljeno šest barijera, u kojima su preduzetnici ukazali na neadekvatnu obučenost inspektora koji u dovoljnoj mjeri ne poznaju oblast koju kontrolišu.
Vuković je saopštio da su preduzetnici posebno naveli da ne postoji mogućnost registracije privatnog savjetovališta, što djelatnost psihoterapije gura u sivu zonu.
Moderator javnog dijaloga na portalu www.bezbarijera.me, Milika Mirković, kazao je da je u kategoriji neefikasna administracija prijavljeno 18 barijera, a u kategoriji ograničenja u poslovanju, najviše, njih 23.
„Privrednici se suočavaju sa sporom administracijom koja se ogleda u dugim sudskim sporovima, neažurnosti i sporosti lokalne administracije u vođenju evidencije naplate prireza, kao i dugom vremenu dobijanja građevisnke dozvole“, rekao je Mirković.
Kada su u pitanju ograničenja u poslovanju, privrednici se u najvećem broju slučajeva suočavaju sa neadekvatnom radnom snagom, zbog čega su prnuđeni da zapošljavaju strance, gdje komplikovana procedura u tom dijelu dodatno usporava poslovanje.
Privrednici su naveli i da se suočavaju sa lošom infrastrukturom, posebno putnom, kao i sa problemima u vezi napajanja električnom energijom.
Mirković je saopštio da je u okviru kategorije siva ekonomija evidentirano deset barijera, a visokih taksi njih 12.
Generalni direktor Direktorata za finansijski sistem i unaprijeđenje poslovnog ambijenta u Ministarstvu finansija, Bojana Bošković, ocijenila je da je tokom kampanje evidentiran pozitivan odnos lokalnih samouprava u kojima su održavani okrugli stolovi.
Ona je rekla da je zadovoljna što su kroz tu saradnju sa lokalnim smaoupravama dobili partnera na još jednom projektu, a to je Opština Tivat.
„Opština Tivat se uključila u još jedan projekat koji Ministarstvo finansija radi, a koji se odnosi na unaprijeđenja poslovnog ambijenta na lokalnom nivou u smislu dobijanja certifikata za dobro poslovno okruženje koje je regionalnog karaktera“, saopštila je Bošković.
Kampanja "Bez barijera. Da posao ne stoji" dio je projekta Uprava po mjeri građana i biznisa, koji sprovodi Kancelarija Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u saradnji sa Ministarstvom finansija, uz podršku Ambasade Velike Britanije u Podgorici.
Stalni predstavnik UNDP i koordinator Sistema Ujedinjenih nacija (UN) u Crnoj Gori, Fiona McCluney, saopštila je da je rezultat javnog dijaloga, koji je vođen u prethodnom periodu, izvještaj u kojem su sažeto prikazane sve barijere i ponuđene konkretne preporuke.
“Tu se ne smije stati. Vlasti na lokalnom i centralnom nivou sada imaju odgovornost da upotrijebe te informacije sa terena za kreiranje djelotvornih politika i preduzmu konkretne korake da otklone nedostatke”, rekla je McCluney.
Ona je dodala da svi imaju isti cilj – da se stvore odgovorne i efikasne institucije koje će biti temelj efikasne Vlade prilagođene potrebama građana i privrede.
Ambasador Velike Britanije u Crnoj Gori, Ian Whitting, ocijenio je da je projekat smanjivanja biznis barijera uspješan, jer su privrednici i građani ti koji najbolje znaju koji su problemi sa kojima se oni sami suočavaju.
“Sa ovim izvještajem postavljamo izazov pred nadležne organe da preduzmu adekvatne mjere za sprovođenje preporuka i uklanjanje barijera”, zaključio je Whitting.
Bonus video:
