Gitara ima nježan zvuk, poput dodira ruku. Gitara ima tih zvuk, kao da prijatelj šapuće”, ovako je govorio poznati španski virtuoz na gitari Fransisko Tarega.
Da je u pravu, Nikšićani tome svjedoče već 19 godina, koliko traje Nikšić Gitar Festival (NGF) koji će ove jeseni obilježiti dvije decenije postojanja. Zahvaljujući organizatorima i učesnicima, festival je odavno prestao da bude i nikšićki i crnogorski. Svjetski, a naš - bio bi najkraći, ali i najtačniji opis festivala.
“Dvadeset godina vrhunskih koncerata, inspirativnih masterklasova i takmičenja koja su oblikovala generacije gitarista - to je priča Nikšić Gitar Festivala, festivala koji je postao regionalni centar za klasičnu gitaru i nezaobilazna tačka na evropskoj muzičkoj mapi. Od skromnih početaka do međunarodnog prestiža, festival je rastao, evoluirao i postavio nove standarde za organizaciju muzičkih događaja. Danas, Nikšić Gitar Festival nije samo festival - to je pokret, platforma i vizija razvoja umjetnosti u Crnoj Gori i šire”, kaže za “Vijesti” crnogorski virtuoz na klasičnoj gitari, Danijel Cerović, koji je, sada već daleke 2005. godine, sa Goranom Perišićem ušao u priču da Nikšić postane pozornica svjetski poznatih umjetnika. I postao je.
“Kada smo 2005. godine Goran Perišić i ja pokrenuli Nikšić Gitar Festival, naša vizija je bila jasna - željeli smo da Nikšić dobije festival klasične gitare koji će privući vrhunske umjetnike, studente i zaljubljenike u ovaj instrument. Iskreno, nismo tada razmišljali o tome koliko će trajati, već smo bili fokusirani na to da ga postavimo na zdrave temelje. Sada, kada gledamo unazad, vidimo da je festival ne samo opstao, već je postao jedan od najvažnijih festivala klasične gitare u regionu”, ističe Cerović, umjetnički direktor festivala i umjetnik koji živi život protkan muzikom.
Prisjeća se da je prvo izdanje festivala okupilo značajna imena iz svijeta klasične gitare, poput Karla Markjonea, Gorana Krivokapića, Srđana Tošića, Tilmana Hopštoka, kao i mlade talente koji su tek započinjali karijere.
“Od samog početka festival je imao međunarodni karakter i težio visokom umjetničkom nivou. Prekretnica je bila kada smo počeli da dobijamo upite od velikih imena svjetske gitarske scene koji su željeli da dođu i nastupe. Takođe, kada su se na festival prijavljivali talentovani mladi gitaristi iz cijelog regiona, znali smo da smo na pravom putu. Veliku ulogu u afirmaciji festivala imali su i Miroslav Tadić, Vlatko Stefanovski, Goran Krivokapić, institucije kao što su Muzički centar Crne Gore, Nikšićko pozorište, Muzička akademija Cetinje, Zahumlje, Crnogorski simfonijski orkestar, Muzička škola ‘Dara Čokorilo’, Opština Nikšić, od osnivanja pa sve do danas, kao i Ministarstvo kulture, ali i mnogi drugi koji su postali dio naše priče”.
Upornost, strast i rad za globalnu vidljviost festivala
Za 19 godina stotine gitarista, kaže Cerović, prošle su kroz festival - bilo kao takmičari, studenti na masterklasovima, predavači ili članovi žirija, dok je škola gitare, koja je nastala kao festivalska edukativna platforma, iznjedrila muzičare koji su danas aktivni na sceni.
“Mnogi pobjednici našeg takmičenja danas su vrhunski gitaristi, profesori na akademijama, dobitnici prestižnih nagrada. Njihova pobjeda na NGF-u bila im je odskočna daska, jer smo se uvijek trudili da pobjednicima pružimo priliku da nastupaju, dobiju kontakte i otvore vrata međunarodnih scena. Posebno nas raduje kada ih vidimo kao predavače i izvođače na kasnijim izdanjima festivala. Do sada smo, posredstvom graditelja, obezbijedili vrhunske koncertne gitare, više od trideset instrumenata, a pobjednici su redovno nastupali sa Crnogorskim simfonijskim orkestrom”.
Priznaje Krivokapić da gitara 2005. godine u Crnoj Gori nije imala status koji danas ima i da nije bilo lako na tom putu njene renesanse.
“Bilo je potrebno mnogo upornosti, strasti i rada da se stvore uslovi za razvoj i afirmaciju mladih talenata. Zahvaljujući festivalu, edukativnim programima i kontinuiranom radu, klasična gitara u Crnoj Gori je dobila mnogo veći značaj. U nastojanju da motivišemo i podržimo domaće talente, ustanovili smo nagradu za najboljeg crnogorskog učesnika festivala. Ova inicijativa ima za cilj afirmaciju mladih gitarista i njihovo uključivanje u međunarodne tokove klasične muzike”.
Uspjeli su da direktnim TV prenosima takmičenja povećaju vidljivost i značaj festivala, a da kroz saradnju sa digitalnim platformama i medijima omoguće njegovu globalnu prisutnost.
“Tokom godina festival je evoluirao. Shvatili smo da publika želi i širi muzički sadržaj, pa smo dodali Festival Plus, koji je omogućio nastupe umjetnika koji nisu isključivo iz klasične gitare, ali su povezani sa njom. To je doprinijelo raznovrsnosti i privuklo širu publiku. Danas, kao zasebna cjelina postoji i Balkan Soul Festival. Teško je izdvojiti samo nekoliko nastupa koji su obilježili festival, ali bih pomenuo Miroslava Tadića, Vlatka Stefanovskog, Gorana Krivokapića, Boška Jovića, Karla Markjonea, Grejema Antonija Divajna, ali takođe i koncerte Crnogorskog simfonijskog orkestra koji je u Nikšiću nastupao od 2008. do 2021. godine. Takođe, koncerti koji su spajali klasičnu gitaru sa drugim žanrovima bili su posebni - saradnje sa džez i etno muzičarima su publici donijele novo iskustvo u segment Festival Plus”, kaže umjetnički direktor festivala koji je donio nova takmičenja i festivalske platforme.
Tu je međunarodno takmičenje u Tivtu koje okuplja mlade talente iz cijelog svijeta, Balkan Soul Festival, novi muzički koncept koji istražuje spoj klasične gitare, etno zvuka i improvizacije, kao i EuroStrings platforma - Nikšić Gitar fest je jedini festival u Crnoj Gori koji je dio ove prestižne evropske mreže gitarskih festivala, i na taj način omogućio mladim muzičarima razmjenu znanja i priliku da nastupaju na najvećim svjetskim scenama.
“Ali, NGF je postao i mjesto susreta najpoznatijih svjetskih graditelja gitara, omogućavajući mladim muzičarima da upoznaju i testiraju instrumente vrhunskog kvaliteta. Ova sinergija inspirisala je novi projekat - Guitar Expo, platformu na kojoj će se predstavljati najinovativniji graditelji gitara i njihovi instrumenti”.
“Dvadeset godina iza nas je tek početak”
Za jubilej planiraju poseban program koji neće trajati samo tokom septembra i oktobra, već će biti serija događaja tokom cijele godine.
“Za 20. izdanje festivala planiramo poseban program - retrospektivu najznačajnijih trenutaka, dokumentarnu seriju o istoriji festivala i njegovom uticaju na muzičku scenu, gostovanje velikih imena koja su obilježila protekle dvije decenije, masterklasove i predavanja s vrhunskim muzičarima i pedagozima, izložbu posvećenu razvoju festivala i njegovom doprinosu kulturnom pejzažu regiona, kao i novi vizuelni i suvenirski identitet festivala. Želimo da ovaj jubilej bude nezaboravan za publiku i učesnike”, istakao je Cerović kome su povratne reakcije mladih gitarista, koji kažu da im je festival promijenio karijeru ili inspirisao njihov put, najveći komplimenti koje je dobio kada je Gitar fest u pitanju.
“Želje? Naravno, uvijek ih ima - još neka velika imena gitare, još jača podrška lokalne zajednice i veća prepoznatljivost festivala na globalnom nivou. Gledajući unazad, ne bih mnogo toga mijenjao. Svaki izazov je bio dio puta. Mlađem sebi bih rekao: vjeruj u viziju, ali budi spreman na puno rada, strpljenja i prilagođavanja. I da, nikada ne zaboravi koliko je tim važan. Dvadeset godina iza nas je tek početak. Nikšić Gitar Festival nastavlja da postavlja nove standarde, spaja ljude kroz umjetnost i gradi budućnost klasične gitare u regionu i šire”, zaključio je umjetnik koji je nastupao u prestižnim koncertnim dvoranama širom svijeta, brojnim festivalima, koji iza sebe ima brojne nagrade, a sada kao pedagog stvara mlade gitariste koji polako osvajaju koncertne podijume.
Bonus video:
