U današnjem svijetu gdje dominira estetsko “prenatrpavanje” formom, film “Lavež” Branislava Milatovića pokazuje da se minimalizmom može kazati mnogo više. Ovaj kratkometražni film je prikazan na otvaranju 10. Džada film festa u Podgorici, u ponedjeljak veče, u vantakmičarskoj selekciji. Gledaoci su bili počašćeni i da gledaju nedavno preminulog glumca Momčila Moma Pićurića u glavnoj ulozi.
Film je smješten u Crnu Goru 19. vijeka, a prati pokušaj oca da spasi ranjenog sina dok su zaglavljeni u ledenoj zabiti crnogorskih planina. Kao što je prije pomenuto, ovdje je prisutna filozofija “manje je više” jer samo dva glumca, par rečenica i ledeno okruženje uspijevaju da prenesu autentičan osjećaj Crne Gore tog doba, kao i da prikažu tešku moralnu dilemu koja je čest motiv u narodnoj umjetnosti ovih prostora.
Sa tematske tačke gledišta, film prati moralnu dilemu oca čiji je sin postao nasilnik, lutalica i bandit. Mentalna kontradiktornost ljubavi prema sinu i osjećaja krivice za njegov rast u takvu, nemoralnu figuru je zanimljiva za istraživanje jer preispituje socijalne norme bezuslovne roditeljske ljubavi prema svojoj djeci.
Sa biološkog aspekta roditelji su uslovljeni zakonima evolucije da imaju ljubav prema svojoj djeci, što je mješavina psihologije i hemije naših mozgova, ali i element metafizičke kategorije slobodne volje koja razdvaja čovjeka od životinje. Tu se stvara taj paradoks kada djeca više nisu ono što bi njihovi roditelji željeli da budu, posebno iz perspektive roditeljske odgovornosti za djela njihove djece.
Ova recenzija nije potpuna bez analize figure majke koja se samo kriptično pominje u par rečenica, ali je to pominjanje fiksira kao suprotnost ocu, jer ta majka je svojevrsni arhetip za tu bezuslovnu ljubav dok je otac postavljen kao predstavnik društvenog morala. To je u saglasnosti sa sociološkim shvatanjima uloge roditelja, gdje je majka figura te prirodne ljubavi a otac most ka društvu koje je razdvojilo moral sa prirodnim bistvovanjem koje diktira čista sila evolucije.
Tematski krešendo i narativni vrhunac je kada otac, pored bezizlazne situacije nosi ranjenog sina na leđima uprkos tome što je publici očigledno da je taj herkulovski zadatak van njegovih mogućnosti, osuđujući oca i sina na ledenu smrt u okrutnim vrhovima crnogorskih planina. Otac se pravda sinu da je to zbog njegove majke, ali postoji sumnja u glavi gledaoca da je otac, ipak, prihvatio prirodnu ljubav prema svome sinu, ljubav koja je pobijedila društvenu osudu za djela koja je taj sin počinio.
Bez nepotrebnog estetskog prenatrpavanja, film je odisao atmosferom klasičnog vesterna što je veoma originalna sinteza tog žanra sa tradicionalnom koncepcijom stare Crne Gore. Njegoševske moralne dileme sa klasičnim vestern mentalitetom neukrotive granice, predstavlja obećavajući pravac vrijedan daljeg istraživanja.
To potvrđuju i riječi Milatovića koji je nakon projekcije filma publici kazao da je uvijek imao želju da napravi crnogorski vestern sa Pićurićem u glavnoj ulozi.
“Znači, premisa je krenula od toga da sam uvijek imao potrebu da napravim neki film - vesteran, crnogorski, i sa Momom Pićurićem u glavnoj ulozi. I sve krenulo od toga. Kasnije su dolazili motivi, ideje, priča, scenario. Svakako, meni je žao što Momo nije doživio premijeru koja je bila prije dva mjeseca. Ali, vjerujem da bi mu se film svidio”, kazao je on.
U sinopsisu filma stoji kratko: “...Otac i sin lutaju kroz bijelu nepreglednu pustoš pokrivenu snijegom”.
Glumačku postavu čine Momo Pićurić i Jovan Krivokapić. Direktor fotografije je Lazar Radić, montažer Nemanja Bečanović, kostimografkinja Lina Leković, zvuk je radio Bobo Stanišić, izvršni producent je Filip Poleksić, koscenarista Stefan Bošković, a muziku potpisuje Milivoje Pićurić. Producenti filma su Miljan Vučelić, Đorđe Vojvodić i Branislav Milatović.
Otvaranje Džada film festa upriličeno je u ponedjeljak veče u Ulici Svetozara Markovića, a ostatak programa će biti realizovan i u Njegoševoj ulici, Bloku pet, na Sastavcima, u Ulici slobode, Crnogorskoj kinoteci, kao i na drugim lokacijama.
Nakon filma “Lavež”, u takmičarskoj kategoriji prikazan je popularni film “Yugo Florida” Vladimira Tagića.
“Zoranov nezgrapan i gotovo besmislen život, uključujući cimera koji stalno puši travu, nedostupnu bivšu djevojku i posao na rijaliti televiziji, okreće se naglavačke kada njegov otuđeni i nepodnošljivi otac dobije dijagnozu neizlječive bolesti, a Zoran se obaveže da mu pomogne tokom njegovih posljednjih nedjelja”, navodi se u sinopsisu filma koji je nedavno prikazan i na Filmskom festivalu Herceg Novi - Montenegro film festivalu gdje je oduševio gledaoce.
Prvo veče toplog septembra 2025. u glavnom crnogorskom gradu, obilježili su tako vrhunski filmovi pod otvorenim nebom, brojna publika i ljubitelji umjetnosti, miris kokica i smijeh djece, da bi noć bila zaokružena vrsnom muzikom i nastupom benda “Vrpca”.
Bonus video:
