Iz građanske inicijative "Sačuvajmo Sinjajevinu" zatražili su danas da se konačno stavi van snage odluka iz septembra 2019. godine o uspostavljanju vojnog strelišnog poligona na Sinjajevini.
Kako podsjećaju, ova odluka je donijeta bez prethodne demokratske rasprave, uz ignorisanje više građanskih protesta, peticija i javnih apela, čime su, tvrde, grubo prekršena osnovna prava lokalnih zajednica na učešće u odlučivanju o pitanjima koja direktno utiču na njihovu egzistenciju i životnu sredinu.
"Danas, dok se stočari pripremaju za novi izdig na planinu Sinjajevinu, koja je pod zaštitom UNESCO, uprkos brojnim obećanjima više vlada u prethodnih pet godina, ova štetna i nelegitimna odluka još uvijek nije ukinuta. Podsjećamo da je premijer Milojko Spajić prilikom sastanka sa predstavnicima inicijative u januaru 2023. jasno izjavio: 'Nema gradnje vojnih poligona na Sinjajevini'. Smatramo da je krajnje vrijeme da se ovo obećanje konačno materijalizuje i ozvaniči kroz formalnu odluku Vlade Crne Gore", navodi se u tekstu inicijative koju su iz "Sačuvajmo Sinjajevinu" uputili Vladi.
Oni su ukazali na to da je Agencija za zaštitu prirode i životne sredine još 2016. godine uradila studiju koja je finansirana i sredstvima Evropske unije, a koja je nedvosmisleno pokazala da Sinjajevina ispunjava sve kriterijume da bude regionalni park prirode.
"Podsjetićemo Vas da je Građanska inicijativa Sačuvajmo Sinjajevinu još u oktobru 2020. Ministarstvu odbrane postavila pitanje da li su svjesni niza činjenica i to:
1. Da se planirani vojni poligon nalazi u okviru tranzicionog područja (zone) Biosferinog rezervata „Kanjona rijeke Tare“, te da postoje važne činjenice i norme koje se moraju poštovati u vezi ovog međunarodno zaštićenog UNESCO područja? Da napomenemo da je za tranzicionu zonu - područje Biosferinog rezervata, definisano da je to područje u kojem zajednice njeguju socio-kulturno i ekološki održive ekonomske i ljudske aktivnosti (The transition area is where communities foster socio-culturally and ecologically sustainable economic and human activities).
2. Da je u vrijeme donošenja odluke o lokaciji vojnog poligona bila u toku zakonska procedura uspostavljanja zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine, te da je ovo područje trebalo staviti pod zaštitu shodno Prostornom planu Crne Gore do 2020. godine. „Studija zaštite i uspostavljanje zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine“ urađena je u julu 2016. godine u okviru projekta: „Sinjajevina“, za čiju realizaciju su opštine Mojkovac, Kolašin, Žabljak, Šavnik i Danilovgrad dobile sredstva od Delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori kroz Međuopštinski razvojni grant program. Projekat „Sinjajevina“ je sprovodila Opština Mojkovac u partnerstvu sa opštinama Kolašin, Žabljak, Šavnik i Danilovgrad. Shodno aktivnostima i ciljevima u okviru ovog projekta područje Sinjajevine je trebalo da bude stavljeno pod zaštitu još u ovom projektu 2016/2017.
3. Da se mora utvrditi način na koji će se sprovoditi odredbe EU Direktive o očuvanju divljih ptica (Directive 2009/147/EC of the European Parliament and of the Council of 30 November 2009 on the conservation of wild birds) na području Sinjajevine s obzirom da je na ovom području identifikovano potencijalno područje od posebnog interesa za ptice - SPA na površini od 39.240 ha.Naime, u okviru IPA projekta „Uspostavljanje Natura 2000 u Crnoj Gori“, koji je finansiran od strane Evropske Unije sa tri miliona eura, područje Sinjajevine je na osnovu EU standarda u oblasti zaštite prirode (EU Direktive o očuvanju divljih ptica - Directive 2009/147/EC of the European Parliament and of the Council of 30 November 2009 on the conservation of wild birds) identifikovano kao potencijalno područje od posebnog interesa za ptice - SPA sa površinom od 39.240 ha (izvor: Rubinić, B., Sackl, P. & Gramatikov, M., 2019: Conserving of wild birds in Montenegro. The first inventory of potential Special Protection Areas in Montenegro. AAM Consulting. Budapest xiii +328 pp.).
4. Da se mora utvrditi način na koji će se sprovoditi obaveze iz Bernske konvencije s obzirom da je područje Sinjajevine, tačnije Babji zub (Torna) i Gradište, identifikovano kao jedno od područja u okviru Emerald mreže kod nas.
5. Da se mora utvrditi način na koji način će se sprovoditi obaveze iz EU Habitatne direktive na području Sinjajevine. Naime, tokom izrade „Studija zaštite i uspostavljanje zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine“, u 2015. i 2016 god, na području Sinjajevine su identifikovana staništa i vrste sa dodataka EU Direktive o staništima (Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora), ukupno 10 tipova staništa i 32 vrste", stoji u tekstu inicijative.
Dodaje se da se postavlja da li je Ministarstvo odbrane u procesu donošenja odluke o lokaciji vojnog poligona bilo obaviješteno od Ministarstvo održivog razvoja i turizma i Agencija za zaštitu prirode i životne sredine o obavezama Crne Gore po osnovu gore pomenutih međunarodnih konvencija i EU direktiva.
"Dvije pomenute EU direktive su pravno implementiranje Bernske konvencije, obavezujuće su za sve članice EU, ali i za kandidate za članstvo u EU. Prema članu 9 Ustava Crne Gore 'potvrđeni i objavljeni međunarodni ugovori i opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava sastavni su dio unutrašnjeg pravnog poretka, imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i neposredno se primjenjuju kada odnose uređuju drugačije od unutrašnjeg zakonodavstva'", zaključuje se u inicijativi.
Bonus video:
