Posebno mi je važno što kroz ovakve međunarodne aktivnosti doprinosimo vidljivosti Crne Gore na kulturnoj mapi Evrope i svijeta, gradeći mostove saradnje koji su od suštinskog značaja za razvoj naše kinematografije, kazala je za “Vijesti” direktorica Filmskog centra Crne Gore, Aleksandra Božović, povodom svog imenovanja za predsjednicu žirija na 23. izdanju Međunarodnog filmskog festivala na Kipru “Cyprus Film Days”.
Ovogodišnji žiri sastavljen je od pet istaknutih filmskih profesionalaca, koji će ocjenjivati sedam međunarodnih i tri kiparska filma u okviru takmičarskog programa “Glocal Images”.
Pored Božović, članovi žirija su i nezavisna filmska kuratorka i menadžerka Delfin Lekas, nagrađivani mađarski reditelj i scenarista Đerđ Palfi, francuski suosnivač i direktor “Les Arcs Film Festivala” Gijom Kalop i poznata kiparska glumica, Agni Skot.
Božović je istakla da njeno imenovanje predstavlja izuzetnu čast i priznanje, “kako na ličnom, tako i na profesionalnom planu”.
“Ovo priznanje nije samo potvrda mog individualnog angažmana, već i priznanje rada Filmskog centra Crne Gore kao institucije koja predano radi na promociji crnogorskog filma i razvoju koprodukcija sa zemljama Jugoistočne Evrope i šire”, kazala je ona.
Ona za “Vijesti” ovim povodom govori detaljnije o značaju ovog priznanja za Crnu Goru i njenu kinematografiju, otkriva svoje kriterijume pri ocjenjivanju filmova, planovima za kulturno povezivanje naše zemlje, kao i važnosti njegovanja nezavisne filmske produkcije i autorskih filmova nasuprot mejnstrimu velikih konglomerata.
Na koji način će Vaše učešće u žiriju festivala “Cyprus Film Days” doprinijeti promociji crnogorske kinematografije?
Moje učešće u žiriju festivala “Cyprus Film Days” predstavlja nastavak već uspostavljene saradnje između naših kinematografija. Važno je istaći da u okviru pratećeg industrijskog programa festivala “Dot.on.the.Map”, crnogorski filmovi konstantno učestvuju u koprodukcijskom marketu. Tako je u prošlogodišnjem izdanju među osam selektovanih filmova bio i projekat crnogorske producentske kuće Parangal film “Četiri sahrane i vjenčanje”, reditelja Nikole Mijovića. A upravo ove godine je selektovan crnogorski film “Kao topli septembar”, reditelja Vlastimira Sudara.
Posebno je značajno što su Filmski centar Crne Gore i Ministarstvo kulture Kipra, odnosno njihova Kancelarija za film, partneri u okviru “SEE Cinema Network” - Mreže kinematografija Jugoistočne Evrope od 2018. godine. Kroz ovu platformu smo jako dobro upoznati sa kiparskim filmskim projektima, kao što su i oni sa crnogorskim. Moje imenovanje za predsjednicu žirija vidim kao krunu naše dosadašnje saradnje i priliku za stvaranje novih veza između naših filmskih stvaralaca.
Kakvi su Vaši kriterijumi pri ocjenjivanju filmova u okviru takmičarskog programa “Glocal Images”?
Vodim se prvenstveno umjetničkim kvalitetom djela, autentičnošću autorskog izraza i sposobnošću filmskih stvaralaca da kroz univerzalnu filmsku naraciju prenesu lokalne priče i specifičnosti svojih kultura. Posebno cijenim inovativnost u pristupu, kako na nivou scenarija, tako i u režijskoj viziji i tehničkoj realizaciji.
Vjerujem da najvrednija filmska ostvarenja uspijevaju da balansiraju između umjetničke slobode i komunikacije sa publikom, između eksperimentisanja sa formom i jasnoće u prenošenju poruke. U konkurenciji “Glocal Images” tražim upravo taj balans: filmove koji su duboko ukorijenjeni u specifičnosti svojih lokalnih konteksta, ali istovremeno govore univerzalnim filmskim jezikom koji može da komunicira sa međunarodnom publikom.
Kako ocjenjujete selekciju članova žirija i saradnju sa renomiranim kolegama sa međunarodne filmske scene?
Izuzetno sam počastvovana što imam priliku da sarađujem sa ovako istaknutim međunarodnim filmskim profesionalcima. Žiri okuplja stručnjake iz različitih oblasti filmske industrije - od nezavisnih filmskih autora, preko nagrađivanih reditelja, do direktora festivala i poznatih glumaca.
Ova raznolikost perspektiva i iskustava obogaćuje naš rad i omogućava sveobuhvatno sagledavanje filmskih ostvarenja. Istovremeno, ova saradnja predstavlja priliku za jačanje veza između Crne Gore i zemalja iz kojih dolaze članovi žirija, posebno imajući u vidu da sa Mađarskom, Francuskom i Kiprom već gradimo ili planiramo da produbimo saradnju na institucionalnom nivou.
Postoje li planovi za jaču saradnju između Filmskog centra Crne Gore i sličnih institucija sa Kipra ili drugih zemalja učesnica festivala?
Saradnja sa međunarodnim filmskim institucijama jedan je od naših ključnih ciljeva. Trenutno smo u finalnoj fazi pripreme sporazuma o koprodukciji sa Francuskom, što će otvoriti značajne mogućnosti za saradnju naših filmskih stvaralaca. Paralelno s tim, u planu je potpisivanje Memoranduma o saradnji sa Mađarskom i Kiprom.
Sa Kiprom nas povezuje činjenica da obje kinematografije imaju sličan produkcioni kapacitet, što stvara dobru osnovu za međusobno razumijevanje i podršku. Postoji obostrano interesovanje za produbljivanje veza kroz formalizovane sporazume, koji bi dodatno osnažili naše filmske industrije. Generalno, sa svim zemljama učesnicama festivala radimo na stvaranju povoljnih uslova na nivou filmskih centara za crnogorske filmske autore, kako bi im olakšali pristup međunarodnim resursima i partnerstvima.
Koliko smatrate da je važno da se njeguju filmovi koji potiču iz različitih zemalja, gdje se stvaraoci trude da stvore prava umjetnička djela nasuprot nečemu što je mejnstrim i hiperprodukcija velikih konglomerata?
Njegovanje nezavisne filmske produkcije i autorskih filmova iz različitih zemalja smatram apsolutno ključnim za očuvanje kulturne raznolikosti i bogatstva filmske umjetnosti. U Crnoj Gori, više od 95 odsto naših filmova su autorski filmovi, a istraživanja koje smo radili pokazuju da 78 procenata produkcijskih kuća stvara pretežno umjetnička djela, dok se samo 22 odsto bavi komercijalnim sadržajem.
Naši filmski stvaraoci, iako svjesni da su komercijalni projekti često profitabilniji, biraju umjetnički izraz jer vjeruju u njegove dublje društvene vrijednosti. Crnogorski reditelji dominantno se fokusiraju na priču i atmosferu filma, što jasno ukazuje na evropsku art-house tradiciju koju njegujemo kroz Filmski centar.
Festivali poput “Cyprus Film Days” igraju presudnu ulogu u održavanju filmske raznolikosti, stvarajući prostor za dijalog između različitih kulturnih perspektiva. To je misija koju dijelimo i kojoj smo posvećeni, uvjereni da upravo nezavisni filmovi, koji izranjaju iz specifičnih kulturnih konteksta, obogaćuju svjetsku kinematografiju i pružaju neophodnu alternativu uniformisanom mejnstrim sadržaju.
Bonus video:
