Nacionalizovanjem pitanja ulcinjske Velike plaže skreće se pažnja s toga da je to zajedničko dobro svih građana Crne Gore i da ga treba braniti jedinstveno, a ne kroz etničke podjele.
Tim riječima sagovornici “Vijesti” odgovaraju na upit - da li prvi čovjek Ulcinja Genci Nimanbegu (Forca), izjavom da je o sporazumu Vlade Crne Gore s Ujedinjenim Arapskim Emiratima (UAE) obavijestio zvaničnike Albanije, od ekonomskog, prostornog, ekološkog... pitanja pravi među(nacionalno).
NE PROPUSTITE
On je krajem prošle sedmice, gostujući na Aplus televiziji, kazao je da je o sporazumu s Emiratima i “protivljenju lokalne zajednice” (tom dokumentu) obavijestio predsjednika Albanije Bajrama Begaja i ambasadora (te zemlje), navodeći da oni imaju “ustavnu obavezu da znaju šta se događa s manjinskom zajednicom”.
“Suština je da pitanje Velike plaže nije pitanje nijedne manjinske ili nacionalne pripadnosti. To je prirodno bogatstvo svih građana i građanki Crne Gore, kom su, kao što smo mogli vidjeti, građani stali u odbranu nezavisno od etničke ili vjerske pripadnosti. Takođe, to je i ozbiljan dio turističke ponude Crne Gore, važan kako za lokalnu zajednicu, tako i za državu Crnu Goru. Nacionalizovanje ovog problema nije dobar put u odbrani tog našeg resursa”, rekao je “Vijestima” saradnik na programima u Centru za građansko obrazovanje (CGO), Nikola Mirković.
Pravnik i nekadašnji generalni sekretar Vlade Boris Marić, ocijenio je da Crna Gora ima pristojan normativni institucionalni i demokratski kapacitet, da je dijalog neophodan po svim pitanjima, te da stoga ne vidi razlog za bilo čije posredovanje.
“Ne vidim ni probleme koji ne bi mogli biti riješeni kroz društveni dijalog i crnogorski politički i institucionalni sistem”, poručio je on za “Vijesti”.
Skupština je u noći između 22. i 23. aprila potvrdila dva sporazuma vlada Crne Gore i UAE - o ekonomskoj saradnji, i turizmu i razvoju nekretnina. Te dokumente potpisao je 28. marta u Dubaiju premijer Milojko Spajić (Pokret Evropa sad), nakon čega ih je poslao u parlamentarnu proceduru u formi predloga zakona.
Prethodno je čelnicima Ulcinja i tamošnjih lokalnih partija predstavio namjeru arapskog milijardera Mohameda Alabara da navodno uloži 35 milijardi eura u izgradnju turističkog kompleksa u toj opštini i da zakupi cijelu ulcinjsku Veliku plažu na 99 godina.
Dio javnosti, stranaka i nevladinog sektora tvrdi da su sporazumi, prvenstveno onaj o turizmu i razvoju nekretnina, suprotni državnim interesima u više oblasti i da ugrožavaju put Crne Gore ka EU. Protiv sporazuma protestovali su ulcinjska vlast, dio civilnog sektora, kao i neke albanske partije iz državne vlasti.
"Jedni se bore, drugi drže fotelje"
Nikola Mirković navodi da je i tokom rasprave o sporazumima u Skupštini, poslanik Albanske Alijanse (koalicije čije je Forca dio) Ilir Čapuni dijelom pokušao da ovom pitanju priđe iz perspektive zaštite prava manje zastupljenih naroda.
“To je njegovo legitimno pravo, kao što, u očitom očaju zbog Vladinog grubog ignorisanja stava lokalne uprave, sad to radi i predsjednik opštine Nimanbegu”, kaže sagovornik.
On tvrdi da je na istoj ravni i ideja koju je pomenuo Nimanbegu - da se premijer i ministarka javnih radova Majda Adžović proglase nepoželjnima na lokalnom nivou, što nije pravno moguće, ali je svojevrsna politička poruka i pokušaj političkog pritiska kako bi se čuo glas te zajednice.
“Ne mislim da su to dobri putevi, ali plaćamo danak nekim procesima koji su kao Pandorina kutija kad se otvore…”, dodaje Mirković.
On je rekao da su važne neke činjenice, od kojih je jedna da Vlada uporno ide protiv jedinstvenog stava cijele jedne lokalne zajednice, jer se prebrzo zaboravlja na jednoglasne odluke Skupštine opštine Ulcinj. Tamošnji parlament je krajem marta poručio da svi investicioni projekti moraju biti u skladu s načelima održivog razvoja, poštujući planska i strateška dokumenta Opštine Ulcinj i Crne Gore, vodeći računa o ekonomskoj, ekološkoj i društvenoj održivosti.
“To ne može služiti na čast nijednom premijeru, niti ministrima ili poslanicima koji ga u tome podržavaju, iako oni u posljednjem periodu pokušavaju, kroz dosta providan krizni PR, sanirati tu štetu i za svoj imidž, ali ona je suštinski nepopravljiva ako se bude insistiralo na tom sporazumu”, konstatuje Mirković.
Sagovornik napominje da je vrlo zanimljiva činjenica da je politička grupacija Nimanbegua dio parlamentarne većine i Vlade, a da se taj mehanizam ne koristi dovoljno od njihovih zastupnika u izvršnoj vlasti.
“Čini se da, dok na jednoj strani imamo Nimanbegua koji se grčevito bori za interes lokalne zajednice, na drugoj imamo ministre iz te grupacije, ali i iz te nacionalne skupine, ako se već izvlači etnički argument, koji prednost daju funkcionerskim foteljama”, kazao je Mirković.
Šef države Jakov Milatović vratio je 29. aprila parlamentu na ponovno odlučivanje sporniji dokument - o turizmu i razvoju nekretnina, dok je ukaz o proglašenju sporazuma o ekonomskoj saradnji s UAE potpisao.
“Brzopleti potezi”
Boris Marić ocjenjuje da se čini da kroz slabljenje građanskog izraza, “koji će se zasigurno konsolidovati”, na intenzitetu dobijaju “etničke težnje, narodnjačka agenda i brzopleti potezi koji simuliraju borbu sa zamišljenim protivnikom”.
“Ponavljam, jačanjem građanskog koncepta i njegovom konsolidacijom, i prava manjina, i institucionalne reforme, i članstvo u EU mogu postati puna realnost. Jačanjem etnocentrizma sve se dovodi u pitanje. Zato moramo raditi na uspostavljanju stalnog društvenog dijaloga i raditi na razumijevanju i kad se ne slažemo po pojedinim pitanjima”, podvukao je Marić.
“Vijesti” od Nimanbegua očekuju odgovor zbog čega je zvaničnike Albanije upoznao o sporazumima s Emiratima i kakve tačno veze to pitanje ima s nacionalnim manjinama.
Mirković je, odgovarajući na pitanje zašto su sve češći slučajevi crnogorskih političara koji “raportiraju” drugim zemljama, rekao da “živimo posljedice duboke polarizacije kojoj, iako krive prethodne vlasti, zapravo dnevno doprinose nove vladajuće strukture”.
“Tako etnička raznolikost u Crnoj Gori umjesto da se cijeni kao izraz multikulturalnosti i bogate istorije i tradicije, najčešće se koristi za manipulaciju narodom i ostvarivanje partijskih interesa. I to je ona Pandorina kutija koja se ne zatvara lako kad se otvori”, navodi sagovornik.
On je rekao da ne treba zaboraviti kako rado lideri Nove srpske demokratije (NSD) Andrije Mandića i Demokratske narodne partije (DNP) Milana Kneževića, ali i druge njihove kolege redovno posjećuju susjednu Srbiju i pojavljuju se na skupovima Srpske napredne stranke, predstavljajući sebe kao predstavnike i lidere srpskog naroda u Crnoj Gori.
Takvih primjera bilo je više, a jedan od najupečatljivijih je iz decembra 2022, kad su tadašnji lokalni funkcioneri iz NSD-a i DNP-a na sjednici Odbora za dijasporu i Srbe u regionu Skupštine Srbije, između ostalog, predstavili rezultate koje su ostvarili po dolasku na vlast.
“Vidimo da je slučaj da su predstavnici skoro svih nacionalnih grupa u Crnoj Gori dio vlasti i rukovode brojnim ministarskim i potpredsjedničkim funkcijama, što jača njihovu poziciju i povećava doseg, ali je multikulturalnosti sve manje u praksi...”, zaključio je Mirković.
U Ulcinju razmatraju i blokiranje saobraćajnica
Prema nezvaničnim saznanjima “Vijesti”, ulcinjska vladajuća koalicija održala je sinoć i preksinoć u Ulcinju sastanke na kojima su navodno razmatrali opcije koje će preduzeti u zavisnosti od toga kako će se Skupština odnijeti tokom ponovnog odlučivanja o jednom od sporazuma.
Jedna od opcija je da, navodno, prije glasanja u Skupštini, blokiraju neke saobraćajnice u Ulcinju kao znak upozorenja.
Bonus video:
