Litije i antikovid mjere: Kako njih izdvojiste od nekoliko hiljada

Nesporno je da su okrivljeni bili na nikšićkim ulicama 12. maja 2020. godine, ali nije jasno zbog čega je tužilaštvo od nekoliko hiljada okupljenih, samo njih izdvojilo i pripisalo im izvršenje krivičnog djela.

To se, između ostalog, navodi u potvrđivanju prvostepene oslobađajuće presude u slučaju pokrenutom protiv sadašnjeg poglavara Mitropolicije crnogorsko primorske Joanikija i osam sveštenika iz Nikšića.

Oni su, dakle, i pravosnažno oslobođeni optužbi da su 2020. godine kršili naredbe Ministarstva zdravlja o sprečavanju širenja opasne zarazne bolesti, jer su na Trgu Šaka Petrovića okupili skupa sa građanima, a zatim obavljali vjerski obred van vjerskog objekta - litije ulicama grada.

Odluku o tome donijelo je vijeće Višeg suda u Podgorici, kojim je predsjedavala sutkinja Katarina Padalica, a u kom su bili Jovan Jovanović i Liljana Bulatović.

Nakon sjednice održane 24. januara, juče su potvrdili presudu kolege iz nikšićkog Osnovnog suda, sudije Mirka Kojovića, koji se tokom izricanja oslobađajuće presude pozvao na domaće zakonodavstvo, međunarodne konvencije, kao i praksu i presude Evropskog suda za ljudska prava i slobode.

Istovremeno, kao neosnovanu odbili su žalbu Osnovnog državnog tužilaštva u Nikšiću.

Joanikiju, nekadašnjem episkopu budimljansko-nikšićkom, i sveštenicima Bobanu Jokiću, Draganu Krušiću, Vasiliju Brboriću, Danilu Zirojeviću, Željku Rojeviću, Ostoji Kneževiću, Nikoli Marojeviću i Mirku Vukotiću, sudilo se zbog sumnje da su na Dan Svetog Vasilija Ostroškog, prekršili Krivični zakonik Crne Gore i postupali suprotno naredbama Ministarstva zdravlja o sprečavanju širenja opasne zarazne bolesti.

Okrivljeni su tada, nakon molitvenog hoda, bili zadržani 72 sata u zgradi Centra bezbjednosti Nikšić, a u gradu pod Trebjesom, kao i u drugim gradovima Crne Gore, organizovani su protesti u znak podrške sveštenicima.

“Činjenica je da su pojedini okrivljeni negirajući izvršenje i krivicu u svojoj odbrani datoj pred ODT u Nikšiću isticali da su spontano okupljeni građani spontano krenuli u molitveni hod, kao i svi okrivljeni sa njima, međutim, i ovaj sud nalazi da je prvostepeni sud izvršio pravilnu ocjenu odbrane okrivljenih koji su saglasno pojasnili da molitveni hod nije vjerski obred i iz tog razloga je odbrane okrivljenih pravilno doveo u vezu sa svim izvedenim dokazima, te pravilno zaključio da u konkretnom slučaju nema dokaza da su okrivljeni izvršili predmetno krivično djelo koje im se stavlja na teret”, navodi se u odluci Višeg suda.

U žalbi se, piše u presudi, navodi da prvostepeni sud nije pravilno cijenio odbrane pojedinih svjedoka i da ih nije doveo u vezu sa video-materijalom sačinjenim od službenika Uprave policije i video-materijalom Televizije Nikšić, na kojima se vidi učešće okrivljenih u litiji.

“Međutim, okrivljeni i ne spore da su kritičnom prilikom bili na trgu, i to među velikim brojem vjernika, ne samo iz Nikšića, već i širom Crne Gore, koji su se tradicionalno okupili da proslave praznik, ali ne u smislu vjerskog obreda, budući da je na snazi bila Naredba za preduzimanje privremenih mjera za sprečavanje unošenja u zemlju, suzbijanje i sprečavanje prenošenja novog korona virusa... kojom je propisana zabrana prisustva i zadržavanja na svim javnim površinama više od jednog lica, kao i Naredba za preduzimanje privremenih mjera za sprečavnje unošenja u zemlju, suzbijanje i sprečavanje prenošenja novog korona virusa, kojom je propisan način obavljanja vjerskih obreda u vjerskim objektima”.

Zbog toga konstatuju da, nasuprot žalbenim navodima, ni za drugostepeni sud nije sporno da prisustvo okrivljenih na trgu, među masom naroda, a da pritom, kako su se izjašnjavali, nisu pozivali narod na okupljanje, niti su se međusobno dogovarali da nakon bogosluženja prolaze sa narodom ulicama Nikšića, ne navodi na zaključak da su okrivljeni preduzeli bilo kakvu konkretnu radnju ili da su propustili da je učine, a čime bi postupali protivno naredbama Ministarstva zdravlja.

“Posebno ako se ima u vidu da je okrivljeni Mirko Vukotić istakao da je u toku trajanja večernjeg bogosluženja u hramu Svetog Vasilija Ostroškog u Nikšiću, na razglas pozvao i molio prisutne građane da poštuju mjere Nacionalnog koordinacionog tijela i da drže međusobno rastojanje”.

Reagovala bi policija, da je trebalo

Iz suda konstatuju da o nevinosti okrivljenih govori i podatak da policija nije reagovala na okupljanje.

“Takođe, u smislu odredbe člana 17 Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama, neposredno prije početka javnog okupljanja ili u toku njegovog trajanja policijski službenici su ovlašćeni da prekinu javno okupljanje, ako postoji ugrožavanje zdravlja drugih lica, a u smislu člana 18 istog zakona naređenje o prekidu javnog okupljanja će se saopštiti organizatoru koji je dužan da učesnicima javnog okupljanja saopšti da je okupljanje prekinuto i zatraži da se isti mirno raziđu, a ako organizator okupljanja ne postupi u skladu sa naređenjema stava 1 ovog člana, policija će preduzeti mjere radi razilaženja učesnika javnog okupljanja u skladu sa zakonom, a do čega u konkretnom slučaju nije došlo”...

Sudije potom konstatuju da, suprotno navodima žalbe, prvostepeni sud je izvedenim dokazima na glavnom pretresu, pravilno i potpuno utvrdio činjenično stanje: “A iz pravilno i potpuno utvrđenog činjeničnog stanja je pravilno izveo zaključak da nije dokazano da su okrivljeni izvršili krivično djelo činjenično opisano i pravno kvalifikovano izrekom pobijane presude, pa je... okrivljene, oslobodio od optužbe”.