Slučaj nezakonitog iznošenja ličnih podataka više hiljada javnih funkcionera i sa njima povezanih osoba van granica Crne Gore predstavlja novu kompromitaciju Agencije za sprečavanje korupcije (ASK), iako bi oni trebalo da predstavljaju primjer poštovanja zakona i propisa u društvu.
To je “Vijestima” kazao direktor Istraživačkog centra Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) Dejan Milovac, ukazujući na to da je firmi iz Srbije u prethodnih šest godina plaćeno skoro četvrt miliona, a da se sad ispostavilo da se radi o kršenju Zakona o zaštiti podataka o ličnosti, zbog čega može trpjeti državni budžet, ukoliko funkcioneri i članovi njihovih porodica odluče da tuže ASK.
Savjet Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama (AZLP) donio je nedavno odluku da ASK krši Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, jer su informacije o javnim funkcionerima i članovima njihovih domaćinstava iznošene i obrađivane van Crne Gore.
Inicijativu za pokretanje postupka pred AZLP podnio je MANS još u aprilu ove godine.
Prema rješenju Savjeta Agencije, ASK je ove poslove povjerila novosadskoj firmi “Prozone”, suprotno Zakonu o zaštiti podataka o ličnosti, zbog čega je instituciji, na čijem je čelu Jelena Perović, zabranjeno da to radi. ASK o tome treba da dostavi dokaz AZLP, najkasnije do kraja decembra.
”Za posljednjih šest godina, prema dostupnim podacima o javnim nabavkama, ASK je sa novosadskom kompanijom ‘Prozone’ koja je imala pristup ličnim podacima, zaključila više ugovora, vrijednih oko 250.000 eura”, precizirao je Milovac u izjavi za “Vijesti”.
AZLP tražio i dobio pomoć kolega iz Srbije i utvrdio nezakonitosti
Prema dokumentima u koje su “Vijesti” imale uvid, AZLP po inicijativi MANS-a još od aprila utvrđuje da li ASK krši Zakon o zaštiti podataka o ličnosti.
Za to su, prema zapisniku kontrolora Ljiljane Brajović i Mladena Prelevića, iz AZLP tražili i pomoć kolega iz Republike Srbije.
”Kako bi se nesporno utvrdilo činjenično stanje u dijelu usmenih i pisanih navoda da ‘Prozone’, prilikom praćenja funkcionisanja sistema pristupa podacima koji nisu lični podaci službenika Agencije za sprečavanje korupcije ili trećih lica, a usljed činjenice da se sjedište ‘Prozone’ d.o.o. nalazi van Crne Gore, Agencija je 20. 4. 2022. uputila zamolnicu Povjereniku za informacije od javnog značaja i zaštitu ličnih podataka, kao nadležnom nadzornom organu za zaštitu ličnih podataka u Republici Srbiji za vršenje nadzora u ‘Prozone’”, navodi se u zapisniku kontrolora AZLP-a.
Kontrolom je utvrđeno da iz prikupljenog materijala “…jasno i nedvosmisleno proizlaze dvije činjenice: da je subjekt nadzora kao rukovalac zbirki ličnih podataka povjerio privrednom društvu ‘Prozone’, da u njegovo ime, vrši poslove u vezi sa obradom ličnih podataka, odnosno vršenje uvida (dostupnost) u njih, otkrivanje putem prenosa iz svog djelokruga koje privredno društvo u konkretnom slučaju, ima status obrađivača u smislu Zakona o zaštiti podataka o ličnosti, kao i da obrađivač ima sjedište van teritorije Crne Gore, u Republici Srbiji”.
”Da ovlašćena lica iz ‘Prozone’ i Mina Krstić (ovlašćeno lice prema navodima ‘Prozone’ iz Zapisnika o izvršenom inspekcijskom nadzoru, sačinjenog od strane povjerenika), kao korisnici informacionog sistema (IS) subjekta nadzora, shodno predmetnim ugovorima imaju VPN pristup aplikaciji ASK iz informacionog sistema ASK, koji je uspostavljen na osnovu zakonske nadležnosti ovog subjekta nadzora, te da vrše obradu ličnih podataka javnih funkcionera i članova porodičnog domaćinstva, na način što su im otkriveni putem prenosa, odnsono da imaju uvid u lične i druge povezane podatke u vezi sa ovom kategorijom lica i to: ime i prezime, jedinstveni matični broj, prebivalište, odnosno boravište i adresa stanovanja, školska sprema i zvanje, a za javnog funkcionera i ime oca i majke, rođeno prezime majke i kontakt telefon, kao i podatke u vezi sa javnom funkcijom koju vrši, članstva u radnim tijelima, organima upravljanja i nadzornim organima preduzeća, javnih ustanova i drugih pravnih lica, podatke o imovini i prihodima funkcionera i članova zajedničkog domaćinstva, odnosno svih podataka koji se prijavljuju shodno Zakonu o sprečavanju korupcije, kao i podatke o političkim subjektima (dokaz: Zapisnik o izvršenom inspekcijskom nadzoru sačinjen od strane Povjerenika od 1. 7. 2022, obavještenje ovlašćenog kontrolora Povjerenika od 5. 8. 2022…)”, navodi se u zapisniku kontrolora.
ASK je na taj zapisnik uputila prigovor 3. oktobra, u kojem se, između ostalog, navodi da su kontrolori AZLP zanemarili “relevantnu činjenicu da je Ministarstvo pravde Crne Gore s Agencijom za borbu protiv korupcije Republike Srbije 2015. potpisalo Protokol o ustupanju “Source code” u cilju uspostavljanja informacionog sistema ASK, te da protokol predstavlja međunarodni bilateralni ugovor zasnovan na principima Konvecije Ujedinjenih nacija o međunarodnoj i regionalnoj saradnji u oblasti prevencije i borbe protiv korupcije.
Još, prema rješenju Savjeta AZLP, navode i da je logističku podršku realizaciji protokola davao UNDP, te da je u sklopu podrške angažovao firmu iz Novog Sada, koja je bila autor softverskog rješenja za potrebe Agencije za borbu protiv korupcije Srbije. Tvrde da zbog svega toga, ASK nije imao obavezu pribavljanja mišljenja AZLP, a ističu i da kontrolori nijesu izvršili uvid u potpisani Protokol, čime bi pravilno utvrdili činjenično stanje…
Prema informacijama “Vijesti”, Savjet AZLP je bar na dvije sjednice od početka oktobra do 22. decembra razmatrao kompletan materijal u vezi sa ASK-om. Savjet AZLP je odbio prigovor ASK-a i ostao je pri stavu svojih kontrolora. ASK-u je zabranjeno povjeravanje poslova obrade i iznošenja ličnih podataka iz informacionog sistema novosadskom privrednom društvu “Prozone”, suprotno zakonu.
Milovac: Masovno kršenje zakona može da košta
Milovac ističe da je AZLP, u postupku kontrole, potvrdio sumnje MANS-a da su nadležni u ASK-u, suprotno zakonu, omogućili nesmetani pristup ličnim podacima hiljada crnogorskih javnih funkcionera, njihovih supružnika i djece, te ostalih povezanih osoba.
”U ovom konkretnom slučaju se radi o masovnom kršenju Zakona o zaštiti podataka o ličnosti i potencijalno može izložiti ASK, odnosno državni budžet tužbenim zahtjevima onih čiji su podaci neovlašćeno iznošeni van granica Crne Gore”, upozorava Milovac.
Prema njegovim riječima, MANS je i ranije upozoravao da direktorica Jelena Perović i Savjet ASK-a nisu u mogućnosti da obezbijede zakonito postupanje te institucije, a najnoviji primjer kršenja Zakona o zaštiti podatka o ličnosti iznova dovodi u pitanje njen kredibilitet.
”Nažalost, i do sada smo imali prilike da vidimo da osjećaj lične i profesionalne odgovornosti ne stanuje na adresi direktorice Perović ili bilo kojeg člana Savjeta koji je do sada nijemo podržavao sva kršenja zakona kojima smo svjedočili prethodnih godina. Nema sumnje da promjene u ovoj instituciji moraju biti korjenite i za rezultat imati kadrovska rješenja koja bi na svom primjeru obezbjeđivala puno poštovanje zakona i propisa”, zaključio je Milovac.
Bonus video:
